Dziadkowie wychowujący wnuki – jak wprowadzać zasady i ich przestrzegać?

Domowe zasady jako podstawa poczucia bezpieczeństwa dzieci

Ustalenie z dziećmi zasad, jakich muszą przestrzegać w domu jest dla nich niezwykle ważne. Dzięki zasadom dzieci czują się bezpieczne, ponieważ wiedzą, co powinny robić, a czego absolutnie nie mogą. Wiedzą także, że czuwa nad nimi ktoś, kto respektuje te zasady, a za ich złamanie, wyciągnie wobec nich określone konsekwencje.

Pamiętaj! Twoim obowiązkiem, jako opiekuna, jest ustalenie jasnych, odpowiednich do wieku zasad dla swoich wnuków.

Poniższe wytyczne mogą pomóc Ci ustalić zasady, które będą właściwe dla Ciebie i Twoich wnuków.

Zasady są konieczne

Wybierz kilka prostych zasad, które obejmują większość zachowań i upewnij się, że są dla Twojej rodziny najważniejsze. Zasady ułatwiają prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym, pozwalają na rozwój samodzielności, odpowiedzialności i samokontroli zachowania. Stanowią także podstawę funkcjonowania w dorosłości.

Zasady powinny być realistyczne

Wnuki muszą być w stanie przestrzegać Twoich zasad. Upewnij się, że wymagania, które stawiasz, są możliwe do spełnienia. Oczekiwanie, że dwulatek będzie siedział cicho przez dwie godziny, nie jest realne.

W miarę dorastania dzieci zasady powinny być dostosowane do ich poziomu dojrzałości. Gdy dzieci są starsze, angażuj je w decydowanie o zasadach rodzinnych. Dzieci znacznie chętniej będą przestrzegać zasad, jeśli pomogły same ustalić.

Zasady powinny zawierać pozytywne stwierdzenie

Dzieci lepiej reagują na komunikaty pozytywne, niż negatywne. Staraj się unikać stwierdzeń w stylu: „Nie możes”, „Nie wolno”, a twórz komunikaty oparte na pozytywnym wydźwięku.

Przykład: Jeśli nie chcesz, aby wnuki biegały w domu, nie mów: „Nie biegaj, bo zrobisz sobie krzywdę.”, powiedź: „Proszę, abyś biegał wyłącznie na dworze. W domu chodzimy wolno i spokojnie, gdyż podłogi są śliskie”.

Zasady powinny mieć swoje uzasadnienie

Gdy Twoje wnuki zaczną dorastać, zaczną również kwestionować Twoje zasady. Pomóż im zrozumieć, że zasady istnieją po to, aby zapewnić im bezpieczeństwo.

Uzasadnienie nie powinno brzmieć po prostu: „Bo tak powiedziałem!”. Dzieci są bardziej skłonne do przestrzegania zasad, jeśli rozumieją powody, dla których je wprowadzasz.

Przykład: Jeśli chcesz, aby wnuki chodziły spać o godzinie 20:00 w dni, kiedy chodzą do szkoły lub przedszkola, wytłumacz im, że potrzebują dużej ilości snu, aby rosnąć, być zdrowymi i mieć energię do nauki.

Zasady powinny być konsekwentnie egzekwowane

Dzieci muszą wiedzieć, że będą musiały ponieść konsekwencje zawsze wtedy, kiedy złamią ustalone zasady.

Pozwolenie dzieciom na łamanie zasad i brak reakcji na pierwszą taką sytuację doprowadzi do powielenia złego zachowania w przyszłości. Kiedy dzieci nie mają ustalonych zasad, wierzą, że nikogo nie obchodzi, co robią. Egzekwowanie zasad pomaga im zrozumieć, że jesteś odpowiedzialny, opiekuńczy i godny zaufania.

Jak egzekwować przestrzeganie zasad?

Twoim celem jest pomóc wnukom stać się odpowiedzialnymi za własne zachowanie, nauczyć ich odróżniać dobro od zła i zachowywać się zgodnie z przyjętymi normami społecznymi, tak, aby nie krzywdziły siebie, ani innych.

Na szczęście istnieją odpowiednie „narzędzia” do radzenia sobie z niewłaściwym zachowaniem dzieci. Poniżej przedstawiamy kilka podstawowych wytycznych dotyczących egzekwowania przestrzegania zasad.

Zrozum, dlaczego dzieci się źle zachowują

Niektóre dzieci źle się zachowują, aby zwrócić na siebie Twoją uwagę. Inne próbują przejąć kontrolę nad sytuacją lub czują się zestresowane albo zmęczone. Kiedy wnuczek źle się zachowuje, zwróć uwagę na całą sytuację. Co się dzieje, co mogło spowodować problem? Dlaczego zachowuje się w ten, a nie inny sposób?

Czasem problemem może być zwykłe zmęczenie, niewyspanie lub zbyt duża ilość emocji, z którymi dziecko nie może lub nie umie sobie poradzić. Innym razem mogą to być problemy w szkole lub przedszkolu, ataki ze strony innych rówieśników, ewentualnie stresujący występ, lub sprawdzian.

Zawsze należy spojrzeć na daną sytuację z dystansu i zastanowić się nad dokładną przyczyną zachowania wnuka.

Bądź jednocześnie stanowczy i miły

Niektórzy dorośli błędnie uważają, że muszą być surowi, kiedy karcą dzieci. Dzieci lepiej reagują, kiedy rozmowa (także ta nieprzyjemna) odbywa się w spokojnej i miłej atmosferze. Mów w sposób wywarzony, ale nalegaj, aby wnuki przestrzegały ustalonych zasad.

Bądź konsekwentny

Jeśli powiesz wnukowi, że wyciągniesz wobec niego konsekwencje, to dotrzymaj słowa. Nie ulegaj jękom ani prośbom. Kiedy nie stajesz murem za swoimi zasadami, pokazujesz dzieciom, że nie traktujesz ich poważnie, więc one również nie muszą się do nich stosować.

Krytykuj działanie, nie dziecko

Jeśli wnuki coś zniszczą lub stłuką, zakomunikuj im jasno i wyraźnie, że bieganie po domu jest zabronione. Unikaj mówienia, że dzieci są niegrzeczne lub złe; ponieważ może to obniżyć ich poczucie własnej wartości. Daj im znać, że nadal je kochasz, nawet gdy się źle zachowają, ale jednocześnie podkreśl, że oczekujesz z ich strony, aby poprawiały swoje zachowanie i stosowały się do ustalonych zasad.

Narzędzia do radzenia sobie z niewłaściwym zachowaniem

Bez względu na to, jak jasno określisz zasady, dzieci czasami je łamią. Robią to po to, aby określić granice, na ile mogą sobie pozwolić. Kiedy Twoje wnuki źle się zachowują, wypróbuj niektóre z następujących narzędzi.

Ignorowanie

Niektóre niewłaściwe zachowania mają na celu zwrócenie Twojej uwagi. Jeśli zignorujesz zachowanie wnuka, dziecko w końcu zrezygnuje z danego postępowania, ponieważ nie będzie ono przynosiło określonego efektu.

Napady złości i marudzenie to przykłady zachowań, z którymi najlepiej sobie radzić, ignorując je. Możesz wzmocnić ten przekaz, informując dzieci tylko jeden raz, że porozmawiasz z nimi, kiedy się uspokoją lub przestaną marudzić.

Pamiętaj! Nie ignoruj żadnego niewłaściwego zachowania, które może być niebezpieczne dla wnuka!

Przekierowanie

Kiedy dzieci źle się zachowują, czasami możesz przekierować ich zachowanie na inną aktywność.

Przykład: Jeśli dzieci wspinają się na krzesła i stoły, zabierz je na zewnątrz, aby wspinały się po pagórkach. Proste przekierowanie zapobiega wielu problemom i nie doprowadza do trudnych sytuacji, które ciężko opanować.

Dawanie wyboru

Czasami dzieci źle się zachowują, ponieważ chcą mieć kontrolę nad sytuacją. Daj dzieciom poczucie kontroli, pozwalając im dokonywać wyborów. Bardzo małe dziecko może wybrać, którą koszulkę chce założyć. Starsze dzieci mogą dokonywać bardziej złożonych wyborów.

Pamiętaj! Ogranicz wnukom liczbę opcji do zaledwie kilku. Zbyt wiele możliwości wyboru może przytłoczyć dzieci. Upewnij się, że wszystkie opcje są dla Was równie akceptowalne.

Wykorzystanie czasu na „wyciszenie”

Kiedy dzieci są złe lub sfrustrowane, mogą nie być w stanie rozwiązać problemu od razu. Naucz wnuki, jak znaleźć czas na wyciszenie, zanim zajmą się problemem. Kiedy będą spokojniejsze, pomóż im znaleźć pozytywny sposób na rozwiązanie problemu.

Dziadkowie.pl - serwis wspierający dziadków w wychowywaniu wspaniałych wnuków

Serwis edziadkowie.pl zawiera szeroki wybór artykułów i poradników na temat spędzania czasu z wnukami.

Tematy poruszane na łamach serwisu omawiają:

• budowanie trwałych i silnych relacji rodzinnych,
• aktywizację seniorów do zaangażowanego i pełnego pasji życia po 50-tym roku życia
• pomysły na gry i zabawy z wnukami, które przekazują dzieciom wiedzę o świecie, edukują je i zapewniają ciekawą rozrywkę w rodzinnym gronie.

Dziadkowie mogą także skorzystać z ciekawej oferty kursów online dla seniorów z kategorii:

• języki obce
• rozwój osobisty
• serowarstwo,
• piekarstwo,
• wędliniarstwo.

Dla babć i dziadków chcących spędzić więcej czasu wśród najbliższej społeczności przedstawiamy Ogólnopolską Bazę Aktywizacji Seniorów, w której można znaleźć wszystkie instytucje w najbliższej okolicy oferujące warsztaty, kursy oraz zajęcia dla osób 50+.

Źródło: Dziadkowie wychowujący wnuki, Cooperative Extension, Uniwersytet w Georgii, dr Diane Bales, specjalistka ds. rozwoju człowieka,lipiec, 2009

FAQ: