Bezpieczne zabawki dla dzieci

Po czym poznać, że zabawka jest bezpieczna?

Twój wnuk jest Twoim oczkiem w głowie i uwielbiasz rozpieszczać go prezentami. Czy wiesz jednak, że niektóre zabawki mogą być dla niego śmiertelnie niebezpieczne? Dowiedz się, na co zwrócić uwagę wybierając zabawkę dla wnuka, aby zapewnić mu bezpieczeństwo.
  • Ostatnia aktualizacja: 2023-06-15
  • Szacowany czas czytania: 7 min.
Bezpieczne zabawki dla dzieci / Po czym poznać, że zabawka jest bezpieczna?

Niebezpieczne zabawki

Jeszcze 30 lat temu szczytem dziecięcych marzeń było posiadanie lalki Barbie, czy auta na baterie. Dziś, pokoje dziecięce przypominają sklepy z zabawkami. Dziadkowie chętnie kupują swoim wnukom nowe gadżety, wybierając z oferty sklepów to, co wyda im się najładniejsze i najciekawsze. Czasami jednak ładne opakowanie skrywa zabawkę, która nigdy nie powinna trafić w małe rączki.

Ostatnia kontrola Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przeprowadzona w grudniu 2019 r., wykazała przekroczenie norm różnych substancji szkodliwych, które kryły się w skontrolowanych zabawkach. Aż 42% badanych zabawek stanowiło zagrożenie dla małych użytkowników!

Jakie cechy powinny mieć bezpieczne zabawki dla dzieci?

Chcąc być świadomym konsumentem oraz odpowiedzialnym Dziadkiem, warto wiedzieć jak rozpoznać bezpieczne zabawki, jakich oznaczeń szukać na opakowaniach oraz czego bezwzględnie unikać.

Zabawki kupuj w sprawdzonych sklepach

Kupując zabawki dla swojego wnuka wybieraj znane i sprawdzone sklepy cieszące się dobrą renomą. W sklepie stacjonarnym masz możliwość obejrzenia wybranej zabawki, jej dotknięcia, a nawet powąchania. Ułatwi to selekcję zabawek pod względem bezpieczeństwa użytkowania.

Uważaj na towary zamawiane przez Internet. Kupując on-line wybierz sprzedawców prowadzących legalną działalność gospodarczą, a po dotarciu zabawki dokładnie sprawdź jej jakość. Wczytaj się także w oznaczenia zawarte na opakowaniu lub metce, a w razie wątpliwości co do jakości produktu, odeślij go. Zgodnie z prawem masz na to 14 dni.

Nigdy nie kupuj zabawek (oraz innych rzeczy dla dzieci) na popularnych chińskich portalach typu Aliexpress, czy Alibaba! Produkty z Chin nie podlegają europejskim normom regulującym rynek produktów dla dzieci. Cena tych towarów jest kusząca ale oszczędność kilkunastu złotych powoduje ogromne ryzyko dla zdrowia Twojego wnuka. Zabawki mogą zawierać substancje niebezpieczne, których stężenie wielokrotnie przekracza europejskie normy.

Nie kupuj też zabawek o podejrzanie niskiej cenie. Musisz być świadomy, że niska cena świadczy o niskiej jakości materiałów użytych do produkcji zabawki. Oszczędności w procesie produkcyjnym lub w użytych materiałach, przedkłada się na wyższą zawartość niebezpiecznych substancji w produkcie.

Poznaj certyfikaty, które dają gwarancję bezpieczeństwa zabawki

Na każdej zabawce wprowadzonej do obrotu powinien znaleźć się symbol CE. Jest on informacją, że producent deklaruje spełnianie przez produkt norm bezpieczeństwa wymaganych prawem Unii Europejskiej. Zanim kupisz zabawkę, poszukaj na niej tego znaku.

Uważaj na podróbki certyfikatu CE, które często znajdują się na zabawkach z Chin, ale także na zabawkach produkowanych przez nieuczciwych przedsiębiorców europejskich! Podrobiony znak ma na celu celowe wprowadzenie konsumentów w błąd, że produkt jest bezpieczny. Podrobiony symbol jest na pierwszy rzut oka podobny do unijnego symbolu CE, ale oczywiście nie gwarantuje spełniania żadnych europejskich norm dotyczących zabawek. Kupując zabawkę porównaj widniejący na niej symbol z obowiązującym w Europie wzorem CE.

Zwróć uwagę, że symbol CE oznacza jedynie deklarację producenta co do bezpieczeństwa zabawki. Niestety nie gwarantuje on, że zabawka przeszła odpowiednie testy, czy została dokładnie sprawdzona pod kątem bezpieczeństwa. Dlatego postaraj się samodzielnie ocenić bezpieczeństwo zabawki, dokładnie ją oglądając.

Czasem trudno ocenić, czy zabawka jest bezpieczna nie wykonując specjalistycznych testów na zawartość substancji szkodliwych. Dlatego warto wybierać produkty oznaczone certyfikatami instytucji zajmujących się sprawdzaniem bezpieczeństwa produktów, takimi jak:

  • certyfikat Instytutu Matki i Dziecka,
  • certyfikat Państwowego Zakładu Higieny.

Kupując certyfikowane zabawki masz pewność, że są bezpieczne dla dzieci w określonym wieku, nie zawierają niebezpiecznych elementów, a do ich produkcji użyto bezpiecznych materiałów.

Uważaj na niebezpieczne substancje chemiczne, które mogą znaleźć się w zabawkach

Kontrole Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów badają wybrane zabawki między innymi pod względem chemicznym. Niestety dotychczasowe sprawozdania z kontroli wskazują, że wiele zabawek zawiera niebezpieczne substancje przekraczające dopuszczalne normy. Największym problemem są przede wszystkim ftalany, używane do zmiękczania plastikowych elementów. Znajdziemy je głównie w miękkich plastikowych zabawkach, takich jak: lalki (szczególnie z miękkimi głowami), piłki, skakanki. Ich największe stężenie odkryto w najtańszych zabawkach.

Przed kupnem zabawki powąchaj ją. Jeżeli zapach jest dziwny lub drażniący, zostaw zabawkę na półce. Z dużym prawdopodobieństwem zawiera substancje, z którymi nie powinien mieć kontaktu Twój wnuk.

W niektórych zabawkach znajdziemy też substancje silnie alergizujące. Ostatnia kontrola UOKiK zbadała popularne ostatnio slime glut (tzw. slimy, glutki). Przebadane próbki zawierały substancje uczulające, a także toksyczne. Wystrzegaj się również zabawek zapachowych i smakowych, bo mogą mieć działanie drażniące.

Kupując produkty typu kredki, farby, plastelina zwracaj szczególną uwagę na oznakowanie wieku użytkownika oraz informacje o bezpieczeństwie produktu. Produkty plastyczne często trafiają do buzi maluchów, a przede wszystkim mają styczność ze skórą dzieci. Muszą być więc w 100% bezpieczne.

Wybieraj zabawki łatwe w czyszczeniu

Zabawki należy regularnie myć lub co najmniej przecierać wilgotną ściereczką, aby zachować je w czystości. To szczególnie ważne, jeżeli Twój wnuk jest jeszcze mały i lubi sprawdzić jak smakują różne rzeczy. Zwróć uwagę, czy zabawka ma dużo zakamarków i wystających elementów. Utrudnią one dokładne jej umycie. Gdy myjesz zabawki pod bieżącą wodą staraj się, by woda nie dostała się do środka zabawki. Minimalizuje to ryzyko rozwoju pleśni wewnątrz zabawki.

Zabawki z materiału i pluszowe szybko stają się siedliskiem kurzu, roztoczy, a nawet bakterii i grzybów. Warto, by ich skład surowcowy pozwalał na wypranie ich w pralce. Gdy Twój wnuk jest alergikiem, powinieneś całkowicie unikać pluszowych zabawek. Gdy alergia nie jest mocno nasilona, możesz poszukać pluszaków przyjaznych dla alergików. Taka zabawka powinna być wypełniona szybkoschnącymi kulkami i być na tyle wytrzymała, by przetrwać częste pranie w 60°C.

Sprawdź, czy zabawka jest solidna i bezpieczna

Przed wręczeniem zabawki wnukowi powinieneś zawsze sprawdzić jej stan. Nawet w luksusowych, certyfikowanych zabawkach mogą zdarzyć się błędy na linii produkcyjnej, czy wady produktu.

Co powinieneś sprawdzić kupując zabawkę:

  1. Wytrzymałość i solidność zabawki. Sprawdź, czy wszystkie elementy zabawki są ze sobą mocno połączone. Zabawka dla dzieci powinna być wytrzymała. Jeżeli podejrzewasz, że przy pierwszym upadku na podłogę zabawka połamie się - nie kupuj jej.
  2. Wielkość elementów zabawki. Jeżeli Twój wnuk jest w wieku poniżej 3 lat, żaden element zabawki nie powinien być na tyle mały, aby dał się włożyć do uszka, noska lub zostać połknięty. Pamiętaj, że pomysłowość dzieci jest naprawdę ogromna.
  3. Ostre krawędzie. Upewnij się, że zabawka nie zawiera ostrych krawędzi, odstających elementów w miejscu spoin, drapiących szwów, czy kłujących ozdób.
  4. Drewnianą zabawkę dokładnie przejedź dłonią. Sprawdź czy nie ma drzazg, zwróć też uwagę na ewentualne spojenia i ślady kleju. Paznokciem lekko podrap zabawkę i sprawdź, czy lakier się nie łuszczy.
  5. Głośność grających zabawek. Zabawki nie mogą być zbyt głośne, a dźwięk zbyt natarczywy. Przyłożone do ucha dziecka mogą nawet uszkodzić słuch! Wybieraj produkty wydające miłe, stonowane dźwięki.
  6. Ryzyko zaplątania się w zabawkę. Zabawki zawierające sznurki, tasiemki, paski mogą być niebezpieczne! Gdy przypadkowo owiną się wokół szyi dziecka doprowadzi to do bardzo groźnej sytuacji. Sprawdź, czy elementy zabawki nie są zbyt długie. Maksymalna długość takich elementów w zabawkach dla dzieci do lat trzech to 22 cm.
  7. Zabezpieczenie baterii. Baterie w zabawce muszą być odpowiednio zabezpieczone, aby dziecko samodzielnie się do nich nie dostało. Pamiętaj, że gdy długo nie używasz zabawki, powinieneś wyjąć z niej baterie. Minimalizujesz w ten sposób ryzyko wylania się baterii i poparzenia wnuka.
  8. Elementy potencjalnie niebezpieczne. Dokładnie obejrzyj zabawkę. Zobacz, czy nie ma tam otworów, w których mógłby utknąć palec dziecka, czy zabawka nie składa się samoistnie, co mogłoby grozić przytrzaśnięciem jego nóżki, czy rączki.

Sprawdzaj jakość zabawek przed zakupem ale nie zapomnij o równie ważnych kontrolach podczas użytkowania. Regularnie przeglądaj wszystkie zabawki Twojego wnuka i kontroluj, czy wciąż są w dobrym stanie. Jeżeli nie - pozbądź się ich.

Czytaj dołączone do zabawek instrukcje i etykiety

Zawsze czytaj dołączone do zabawki instrukcje, które mogą dać Ci wiele ważnych informacji na temat przeznaczenia i bezpiecznych zasad użytkowania produktu. Stosuj się także do zaleceń i instrukcji montażu. Nie próbuj montować niczego wbrew wskazówkom producenta.

Brak etykiety dołączonej do zabawki (choćby w postaci niewielkiej metki na której widnieją najważniejsze informacje) to znak ostrzegawczy. Taka zabawka prawdopodobnie nie podlega żadnej kontroli, więc nie masz gwarancji, że będzie bezpieczna dla Twojego wnuka.

Nie kupuj podróbek

Licencjonowane zabawki z ulubionymi bohaterami, które dziecko zna z książek, czy telewizji są niestety dość drogie. Czasem natkniesz się na łudząco podobne zabawki, ale w niższych, atrakcyjniejszych cenach. Ta tańsza alternatywa to nic innego, jak nielegalna podróbka. Producent, który nie szanuje prawa autorskiego, prawdopodobnie nie będzie zawracał sobie głowy bezpieczeństwem produktu.

Sprawdź zabawkę w systemie RAPEX

Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości co do jakości zabawki - nie kupuj jej. Na rynku dostępna jest ogromna ilość towarów, poszukaj więc czegoś bezpieczniejszego. Chodzi tu przecież o zdrowie Twojego ukochanego wnuka.

Wybraną zabawkę warto sprawdzić przed zakupem w systemie RAPEX. Jest to Europejski System Szybkiej Wymiany Informacji o Produktach Niebezpiecznych. Gdy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podczas kontroli zabawek natknie się na zabawki zagrażające zdrowiu i życiu, umieści o tym informacje w systemie RAPEX.

Wyszukiwarkę RAPEX znajdziesz na oficjalniej stronie Komisji Europejskiej pod linkiem: ec.europa.eu.

Stosuj się do zaleceń i ostrzeżeń producentów

Wybór odpowiedniej, bezpiecznej zabawki to podstawa. Jednak to nie wystarczy, jeżeli będziemy jej używać niezgodnie z przeznaczeniem. Dlatego bezwzględnie stosuj się do informacji i ostrzeżeń umieszczonych na zabawkach lub ich opakowaniach. Szczególnie zwróć uwagę na sugerowany wiek użytkownika, wagę i wzrost. Zignorowanie zaleceń może grozić niebezpiecznymi sytuacjami, takimi jak zadławienie małym elementem, czy pęknięcie zabawki pod ciężarem zbyt dużego dziecka.

Zabawki dostosowane do wieku użytkownika

Na opakowaniu lub metce zabawki poszukaj informacji o dopuszczalnym wieku użytkownika, a także jego wadze i wzroście. To najważniejsze zalecenie producenta i bezwzględnie powinieneś się do niego zastosować. Obostrzenie może być wyrażone w postaci tekstowej, na przykład: „Nie odpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 3 lat”, lub mieć symbol graficzny.

Uważaj na nieuczciwych producentów, którzy produkując zabawki typowo dla niemowląt (na przykład gryzaki, grzechotki), umieszczają na nich obostrzenie „Dla dzieci powyżej 3 lat”. W ten sposób zabezpieczają się, aby uniknąć ewentualnej odpowiedzialności za szkody jakie może wyrządzić ich produkt. To znak, że zabawka jest wykonana niestarannie, może zawierać jakieś szkodliwe substancje lub grozić zadławieniem. Nie kupuj jej!

Zgodnie z prawem, obostrzenia muszą zawierać również wyjaśnienie, czym grozi używanie zabawki przez dzieci niespełniające wymogu wieku lub przekraczające dopuszczalne wymiary. Najczęstsze wyjaśnienia to: ryzyko zadławienia małymi częściami, ryzyko zranienia, ryzyko zjedzenia części zabawki lub utknięcia jej w nosku lub uszku dziecka.

Obostrzenia co do wagi i wzrostu najczęściej pojawiają się na rowerkach, hulajnogach, huśtawkach, deskorolkach i tym podobnych. Używanie takich produktów przez większe dziecko grozi niebezpieczną sytuacją - głównie połamaniem się produktu i upadkiem.

Zabawki do użytku pod nadzorem osoby dorosłej

Ostrzeżenie typu: „Do użytku pod bezpośrednim nadzorem osoby dorosłej” dotyczy zabawek, które powinny być używane jedynie pod czujnym okiem opiekuna. Znajdziemy ten zapis na zestawach do domowych doświadczeń oraz zabawkach z określonymi funkcjami imitującymi urządzenia dla dorosłych. Możemy je napotkać również na zabawkach typu bujaczki, koniki na biegunach, skoczki. Małe dziecko pozostawione na nich bez nadzoru może upaść i zrobić sobie krzywdę.

Zabawki tylko do użytku domowego

Wiele zabawek przeznaczonych jest do użytku wyłącznie w domowym zaciszu. Dotyczy to głównie pompowanych zabawek, które nie nadają się do użytku w wodzie, takich jak: dmuchane piłki i koła, baseniki, zjeżdżalnie. Takie zabawki nie są przygotowane, aby utrzymać ciężar dziecka w wodzie. Ich używanie nad rzeką, czy jeziorem powoduje ryzyko utonięcia. Obostrzenia typu „do użytku domowego” znajdziemy także na namiotach, domkach, tipi, które nie mogą być używane na plaży, czy w ogrodzie. Ich konstrukcja nie gwarantuje bezpieczeństwa podczas wiatru, czy dużego deszczu.

Zabawki imitujące środki ochrony indywidualnej

Ostrzeżenie „Ta zabawka nie zapewnia ochrony” znajdziemy na kaskach, hełmach, okularach, które imitują przedmioty używane jako środki ochrony indywidualnej. Zabawkowy kask nie może być używany podczas wycieczek rowerowych, a okulary imitujące okulary spawalnicze w żaden sposób nie chronią wzroku!

Kupuj świadomie

Warto poświęcić trochę czasu na znalezienie zabawek bezpiecznych, przyjaznych małemu użytkownikowi oraz wspierających jego rozwój. Świadomość istnienia w produktach dla dzieci substancji niebezpiecznych, w tym rakotwórczych, powinna Cię powstrzymać od zakupu produktów wyjątkowo tanich i pochodzących z niepewnego źródła. Pamiętaj też, że zbyt duża liczba zabawek nie działa pozytywnie na rozwój dziecka. Kupując zabawki postaw na jakość, a nie ilość.

Oceń ten artykuł:

Anna Setlak

Anna Setlak

Redaktorka i copywriterka, absolwentka Wydziału Humanistycznego KUL oraz Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS. Swoje doświadczenie lingwistyczne wykorzystuje w tworzeniu wartościowych treści, które przekazują wiedzę i tworzą fundament pozytywnych relacji.

Ostatnio dodane