Zatwardzenie u dzieci - domowe sposoby na zdrowe brzuszki

Odpowiednia dieta

Pierwszym krokiem do wyeliminowania problemu zaparcia u dziecka powinna być delikatna zmiana diety. Powinna być ona bogatoresztkowa oraz zawierać produkty, w których znajduje się błonnik.

Znajdziemy go w takich produktach, jak:

• pieczywo ciemne,
• pełnoziarnisty makaron,
• brązowy ryż,
• surowe owoce (np. jabłka, pomarańcze, czarne jagody),
• warzywa (np. rzodkiewka, buraki, brokuły),
• płatki owsiane i musli,
• płatki jęczmienne,
• kasza gryczana,
• kasza jaglana,
• orzechy,
• nasiona (np. słonecznika).

Jednocześnie należy pamiętać, aby ilość takich produktów w codziennym menu zwiększać stopniowo - unikniesz w ten sposób wzdęć i zwiększania się ilości gazów jelitowych. Układ trawienny musi się do nich przyzwyczaić.

Dlaczego błonnik jest tak ważny? Błonnik pobudza perystaltykę jelit oraz wiąże w nich wodę, co pozwala powiększyć objętość kału. Warto też pamiętać o dużej ilości płynów, i to w ciągu całego dnia - chodzi tu zwłaszcza o wodę niegazowaną. Najlepiej pić regularnie, w niewielkich porcjach - wówczas osiąga się najlepsze efekty. Jeśli dziecko będzie sporo piło, przyczyni się to do zmiękczenia konsystencji stolca, dzięki czemu wypróżnianie będzie o wiele łatwiejsze.

Oprócz tego należy pamiętać o tym, aby:

• z samego rana oraz przed posiłkiem pić szklankę ciepłej, przegotowanej wody na czczo (można do niej dodawać ewentualnie miód i cytrynę),
• jeść codziennie minimum 2 łyżki otrębów,
• jeść owoce na śniadanie oraz jako przekąskę na deser,
• pić soki owocowe oraz soki z kiszonej kapusty - najlepiej aby były one jak najmniej przetworzone, świeżo wyciskane,
• pić mielone siemię lniane z wodą (np. 3 razy dziennie, po 1 łyżeczce),

Na zaparcia doskonale sprawdzają się suszone śliwki, podawane w różnych formach, np. zblendowanego musu lub kompotu. Śmiało można je dodawać również do zwykłej owsianki. Warto wiedzieć, że suszone śliwki zawierają aż 7 razy więcej błonnika niż te surowe, efektywnie regulując przy okazji perystaltykę jelit. Pomóc powinny również inne suszone owoce, w tym daktyle, figi, morele, a także rodzynki -  działają one przeczyszczająco, więc są przy tego typu problemach jak najbardziej wskazane. Co więcej, świetnie zda tutaj egzamin także przecier z jagód oraz kisiel z siemieniem lnianym. Warto również spożywać miód, który poprawia pracę jelit.

Jak się okazuje, w przypadku przewlekłych zaparć dobrym rozwiązaniem będą także buraki. Warto podawać dziecku na czczo sałatkę ze startego buraka z łyżeczką oleju, łyżeczką mielonego kminku oraz szczyptą soli.

Dobrze sprawdzą się także kiszonki (np. kiszona kapusta), jogurty, zsiadłe mleko, maślanki oraz kefiry, które zaliczają się do naturalnych probiotyków - dbają one o dobrze rozwiniętą florę bakteryjną, co z kolei przyczynia się do właściwego funkcjonowania układu trawiennego. W aptekach można też znaleźć preparaty probiotyczne, które warto dodawać do jogurtów, deserów oraz różnych napojów.

Doskonałym i łatwo dostępnym produktem jest również marchew. Zawiera ona dużo witamin, takich jak witamina E, B1, B2, B3, B6, kwas foliowy, witamina C, inozytol oraz pektyny. W przypadku zaparć dobrze jest przygotować dziecku świeżo wyciśnięty sok z marchewki, który nie tylko ochroni śluzówkę oraz jelito grube, a dodatkowo przywróci prawidłowe działanie układu trawiennego.

Warto pamiętać, aby w diecie zmniejszyć ilość:

• czosnku,
• bananów,
• gotowanej marchewki,
• pieczonych jabłek,
• białego ryżu,
• białego pieczywa,
• słodkich i drożdżowych bułek,
• ziemniaków,
• napojów z dużą ilością cukrów,
• kakao,
• gorzkiej czekolady (im bardziej jest ona gorzka, tym bardziej spowalnia się praca jelit),
• sera żółtego,
• jajek,
• twarogu,
• potraw smażonych w tłuszczu (a więc np. tłustych mięs),

Należy również zwrócić uwagę na to, aby:

• nie jeść zbyt dużo smażonego i grillowanego mięsa (przykładowo, tylko 2 kiełbaski z ogniska mogą przyczyniać się do problemów z wypróżnianiem),
• nie pić zbyt dużych ilości alkoholu (mogą doprowadzić one do problemów z funkcjonowaniem żołądka, a co za tym idzie - powodować zaparcia),
• ograniczyć słodycze (zwłaszcza te czekoladowe i z kremem, produkty mocno przetworzone oraz fast foody).

Zioła na zaparcia

Jakie zioła można podawać dziecku w przypadku zaparć? Na przykład napary z rumianku lub melisy, które pomagają uregulować pracę układu pokarmowego. Podobne działanie mają owoce dzikiej róży, mięta oraz lawenda. Warto pamiętać także o ostropeście plamistym, mięcie, kminku, arcydzięglu, lukrecji, glistniku oraz ubiorku gorzkim, które pozwalają uregulować napięcie mięśni przewodu pokarmowego. W przypadku zaparć warto je pić przez 2-3 dni na czczo. Istotne jest to, aby nie przyjmować ich zbyt długo, ponieważ organizm szybko się do nich przyzwyczaja, a co za tym idzie - rozleniwia i rozregulowuje układ trawienny.

Trening defekacyjny

U wielu dzieci powinien zadziałać trening defekacyjny. Polega on na zachęcaniu malucha do korzystania z toalety przynajmniej 3 razy dziennie, o stałych porach, najlepiej po posiłkach. Ważne, aby nie być przy tym nachalnym i nie wywierać presji.

Należy też zapewnić dziecku przyjazne warunki w toalecie, aby korzystało mu się z niej jak najbardziej komfortowo. Mowa tu chociażby o wygodnym nocniku lub specjalnej nakładce na sedes - musi ona być jednak odpowiednio umocowana - w przeciwnym wypadku dziecko może bać się wypróżnić. Nakładki mają z założenia pomóc wykonywać dziecku całą tę czynność, dlatego często są one miękkie i wygodne, a do tego antypoślizgowe. Są również łatwe do nakładania i zdejmowania oraz występują w szerokim wachlarzu wzorów i kolorów, które powinny podobać się maluchom.

W treningu defekacyjnym może też pomóc kalendarzyk wypróżnień, w którym można odnotowywać dziecięce sukcesy w tym zakresie, np. przy pomocy kolorowych flamastrów lub naklejek.  Jeśli jednak np. dojdzie do pobrudzenia bielizny, należy uświadomić dziecko, że wiąże się to z koniecznością wymiany majteczek. Ważne, aby czuło ono odpowiedzialność, ale żeby jednocześnie wiedziało, że zawsze może liczyć na pomoc i wsparcie rodziny. Nie należy jednak na malucha krzyczeć i go zawstydzać. Warto też pamiętać, że przed wdrożeniem treningu defekacyjnego dobrze jest skonsultować się z lekarzem.

Aktywność fizyczna na zatwardzenie

Dobrym sposobem na zaparcia jest również aktywność fizyczna. Udowodniono, że może ona zmniejszać częstotliwość ich występowania. Ruch pomaga stymulować metabolizm. Nie ma jednej dyscypliny sportowej, która może w tym przypadku pomóc - może to być zarówno rekreacyjna jazda na rowerze, jak i zwykły spacer. Najlepiej zdecydować się na taką dyscyplinę sportu, która uruchamia mięśnie całego ciała, a więc np. bieganie. Z pewnością pomogą także ćwiczenia cardio, pływanie, jak również jazda na rolkach.

Inne sposoby

Jeśli wypróżnienia są u dziecka bolesne, powinny mu pomóc ciepłe kąpiele. Można też na brzuszku, w razie potrzeby, położyć mu termofor. Jeśli istnieje taka potrzeba, można też wykonać niewielki masaż. W niektórych przypadkach konieczna może się okazać pomoc psychologa. Zazwyczaj zaleca się ją w przypadku dzieci wrażliwych, u których zaparcia mogą mieć podłoże psychogenne. Zdarza się, że na ich powstawanie mają wpływ problemy w szkole oraz w domu, a także zmiana środowiska.

Zatwardzenie u niemowląt

Na osobny podrozdział zasługuje problem zatwardzeń u niemowląt. Aby do nich nie doszło, warto pamiętać, aby nie rozszerzać diety dziecka zbyt wcześnie. Przez pierwsze 6 miesięcy życia powinno być ono karmione mlekiem matki bądź mlekiem modyfikowanym. Tak jak starsze dzieci muszą dużo pić, aby nie mieć problemu z zaparciami, tak samo dotyczy to również młodszych dzieci - mamy powinny je w takich sytuacjach częściej przystawiać do piersi.

W mleku matki znajdują się substancje, które sprzyjają lepszemu wypróżnianiu. Jeśli matka karmi maleństwo mlekiem zastępczym i jeśli zaparcia występują w pierwszym roku życia, najpewniej mleko nie zostało odpowiednio dobrane. Trzeba wówczas zamienić je na preparat z probiotykami lub prebiotykami. W momencie odstawienia dziecka od piersi należy podawać mu wodę, która odpowiednio nawodni jego organizm.

Jakie pokarmy stosować w przypadku niemowląt? Z pewnością dobrze się tu sprawdzą suszone śliwki ze słoiczka, a także brokuły i dynie. Warto pamiętać również o kaszkach. Zdarza się również, że do zaparć u niemowląt doprowadza zbyt duża ilość przyjmowanej witaminy D3 - w takich sytuacjach należy zmniejszyć jej dawkę lub na jakiś czas zrezygnować z jej podawania. Przyczyną zaparć u niemowląt może być również zbyt wczesne sadzanie na nocniku. Zdarza się również, że maluch przeżywa stres związany z tym, że mama wróciła do pracy, a on musi zostawać z nianią. Doprowadzić do nich może również niedawno przebyta biegunka.

Aby zwiększyć częstotliwość wypróżnień, mamy często decydują się również na czopek glicerynowy, jednak należy tę kwestię - na wszelki wypadek - wcześniej omówić z lekarzem. Jeżeli wydalanie jest bardzo trudne, warto też zadbać o okolice odbytu - może bowiem dojść do niewielkich uszkodzeń i jeszcze większego bólu. Dlatego najlepiej po każdej takiej próbie umyć u maluszka odbyt ciepłą wodą, a także skorzystać z kremu o właściwościach łagodzących i natłuszczających. Można w tym przypadku użyć również preparatów stosowanych podczas przewijania.

Jak widzisz, istnieje wiele sposób na to, aby przeciwdziałać zatwardzeniu. Jeśli pojawia się ono sporadycznie, nie ma powodu do zmartwień - wystarczy wykorzystać wówczas powyższe wskazówki. Oczywiście, nie musisz od razu wprowadzać w życie ich wszystkich, chyba że problem jest poważny i zaparcia często się powtarzają. Wówczas warto zadbać o modyfikację diety, a przede wszystkim skonsultować się z lekarzem.