Jak rozmawiać z dzieckiem o dopalaczach?
Jak pomóc dziecku, które używa dopalaczy?
- Ostatnia aktualizacja: 2023-06-14
- Szacowany czas czytania: 6 min.
Czym są dopalacze?
Dopalacze to potoczna nazwa różnych substancji psychoaktywnych, które mają działanie zbliżone do narkotyków. Ich łatwa dostępność stwarza ogromne zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Można je kupić na czarnym rynku oraz w Internecie. Producenci dopalaczy sprzedają je jako nawóz do kwiatów, sole kąpielowe, kadzidełka, czy „produkty kolekcjonerskie”.
Dopalacze produkowane są z substancji legalnych, dopiero ich połączenie tworzy mieszankę, która stanowi ogromne zagrożenie dla życia i zdrowia użytkowników. Na opakowaniu dopalaczy często nie ma informacji o dawkowaniu, a skład dopalaczy ciągle się zmienia. Użytkownicy nie wiedzą więc jaką dawkę zażyć by osiągnąć oczekiwany efekt. Zwiększa to ryzyko przedawkowania, które często nie może być właściwie leczone, bo lekarze nie wiedzą co tak naprawdę zażył pacjent.
Jak działają dopalacze?
Pomimo nagłaśniania w mediach informacji o śmiertelnych zatruciach z udziałem dopalaczy, dzieci i młodzież wciąż ryzykują swoje życie sięgając po nieznane środki odużające.
Badania wskazują, że najczęstsze powody sięgania po dopalacze to:
- nuda, brak ciekawych form spędzania wolnego czasu,
- chęć eksperymentowania, przeżycia czegoś nowego,
- presja znajomych lub chęć zaimponowania im,
- problemy emocjonalne, niska samoocena,
- potrzeba zrelaksowania się i oderwania na chwilę od trudnej rzeczywistości,
- potrzeba zwiększenia koncentracji i zdolności do przyswajania wiedzy (sięganie po dopalacze reklamowane jako środek na koncentrację ułatwiający naukę).
W zależności od substancji psychoaktywnej zawartej w dopalaczach, środki te mogą działać uspokajająco lub pobudzająco. Działają na ośrodkowy układ nerwowy, prowadzą do przyśpieszonego rytmu serca, mogą wywołać wizje, halucynacje. Nawet jednorazowe zażycie może prowadzić do utraty zdrowia i życia.
Warto rozmawiać
Na pewno kochasz swojego wnuka i patrzysz na niego trochę przez różowe okulary. Dlatego może Ci się wydawać, że dopalacze to temat który go nie dotyczy, więc nie ma potrzeby o tym rozmawiać.
Nawet jeżeli Twój wnuk jest mądrym, grzecznym i spokojnym dzieckiem warto przeprowadzić z nim rozmowę o dopalaczach. Pamiętaj, że problem zażywania substancji psychoaktywnych dotyczy bardzo często dzieci z tzw. dobrych domów, którzy byli dobrymi uczniami i nie sprawiali żadnych problemów wychowawczych. Przeprowadzając rozmowę z wnukiem możesz go uchronić przed wielkim niebezpieczeństwem jakim są dopalacze.
Dowiedz się jak najwięcej o dopalaczach
Zanim przeprowadzisz rozmowę z wnukiem o dopalaczach, musisz zgromadzić solidną wiedzę o tym problemie, aby wyjaśnić wnukowi wszystkie jego wątpliwości, a jednocześnie odeprzeć jego argumenty które będą bagatelizować ten problem. Dowiedz się jak najwięcej o substancjach psychoaktywnych zawartych w dopalaczach oraz o ich działaniu.
Najważniejsze informacje dotyczące dopalaczy znajdziesz na stronach:
- Głównego Inspektoratu Sanitarnego: https://gis.gov.pl/dopalacze/
- Policji: http://www.policja.pl/pol/tagi/733,dopalacze.html
- Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii https://dopalaczeinfo.pl/
Nawet jeżeli spędzasz dużo czasu ze swoim wnukiem, wydaje Ci się że znasz bardzo dobrze jego świat i go rozumiesz, nie możesz zapominać, że dzieli Was różnica pokoleń. Nie powinieneś więc prowadzić rozmowy w mentorskim tonie, bo cała wiedza którą chcesz przekazać wnukowi zostanie zaszufladkowana jako gderanie Dziadka, który nie ma pojęcia o życiu młodych ludzi.
Postaraj wczuć się w umysł i sytuację młodego człowieka. Pamiętaj, jak ważne jest dla niego jego środowisko i znajomi. Przypomnij sobie jakie Ty miałeś problemy i smutki, gdy byłeś w wieku swojego wnuka i jak sobie z nimi poradziłeś. Techniki radzenia sobie ze stresem, które wypracowałeś przez lata swojego życia to ważna lekcja, którą możesz przekazać swojemu wnukowi.
Najważniejsze jest zaufanie
Przygotuj się na to, że Twój wnuk może należeć do nurtu młodzieży, która jest zwolennikiem eksperymentowania, wolności, zabawy i uważa że dopalacze to tani i bezpieczny sposób na nudę i problemy dnia codziennego. W tabeli znajdziesz najczęściej pojawiające się argumenty, którymi młodzi ludzie uzasadniają zażywanie substancji psychoaktywnych. Możesz wykorzystać je jako plan rozmowy ze swoim wnukiem.
| MITY O DOPALACZACH | FAKTY |
|---|---|
| 1. Gdyby dopalacze były niebezpieczne, nie można byłoby ich sprzedawać w Internecie. | Producenci i sprzedawcy dopalaczy sprytnie omijają prawo, zakładając sklepy internetowe za granicą, lub sprzedając niebezpieczne substancje jako „przedmioty kolekcjonerskie”. |
| 2. Jeżeli zażyję dopalacz raz, czy dwa na pewno się nie uzależnię. | Dopalacze mogą zawierać szereg substancji, w tym o działaniu narkotycznym. Niektóre z nich mogą silnie uzależnić nawet po jednorazowym zażyciu. |
| 3. Moi znajomi mówią, że brali ten dopalacz wiele razy i nigdy nic się nie stało, a więc jest bezpieczny. | Każdy organizm może zareagować na substancję psychoaktywną w inny sposób. Dopalacze w zależności od partii mogą mieć także inny skład lub procentowe stężenie substancji i kolejna dawka dopalacza może okazać się śmiertelnym zagrożeniem. |
| 4. Dopalacze są bezpieczniejsze od narkotyków. | Bardzo niebezpieczny mit. Skład konkretnej tabletki to loteria i nigdy nie można być pewnym, co się zażywa. |
| 5. Dopalacze pomogą mi w nauce. | Dopalacze mogą dawać wrażenie lepszego skupienia i otwartego umysłu. Jest to jednak działanie chwilowe, które w dłuższej perspektywie może przełożyć się na znaczne pogorszenie wyników w nauce i zdolności uczenia się i logicznego myślenia. |
Od czego zacząć?
Jeżeli jesteś już przygotowany do rozmowy - masz wiedzę o dopalaczach, mechanizmie uzależnień, poznałeś kilka danych statystycznych istotnych dla tej tematyki, możesz przygotować plan Waszej rozmowy o dopalaczach. Zaplanowanie poszczególnych punktów pozwoli na odpowiednie pokierowanie rozmową i sprawi, że na pewno nie pominiesz żadnej z ważnych kwestii.
Możesz skorzystać z naszej propozycji:
- Rozmowę zacznij od wprowadzeniu wnuka w temat. Opowiedz czym są dopalacze, jakie są ich podobieństwa do narkotyków i jak powstają. Dodaj informację, jakie środowisko zarabia na dopalaczach i kto bogaci się na rujnowaniu zdrowia innych. Podkreśl, że osoby sprzedające dopalacze lub nawet rozdające je za darmo są przestępcami, a nie przyjaciółmi.
- Podaj miejsca gdzie wnuk może natknąć się na dopalacze, nawet jeżeli nie chce z nimi eksperymentować. Porusz temat zażywania podejrzanych cukierków czy gum, które otrzyma od innych osób.
- Porozmawiaj też o przyczynach, dla których Twój wnuk mógłby chcieć sięgnąć po dopalacze. Wskaż mu inne drogi, pokaż jak może uniknąć ich zażywania. To miejsce na rozmowy o presji znajomych i bezpiecznych technikach radzenia sobie ze stresem.
- Wskaż skutki zażywania dopalaczy. Opowiedz jakie konkretnie zagrożenia dla zdrowia i życia powodują. Podeprzyj się artykułami o ofiarach dopalaczy, pokaż że niebezpieczeństwo jest jak najbardziej realne.
- Obal najważniejsze mity związane z dopalaczami.
Nasza propozycja może służyć Ci za bazowy szkielet Waszej rozmowy. Poprowadzona odpowiednio rozmowa rozwinie się w kierunkach, które najbardziej interesują Twojego wnuka.
Jak powinna przebiegać rozmowa z wnukiem o dopalaczach?
Wybierz starannie czas i miejsce rozmowy z wnukiem. Postaraj się, abyście mieli dużo czasu na przedyskutowanie swoich wszystkich wątpliwości i żeby nikt Wam nie przeszkadzał. Zadbaj o miłą atmosferę. To ma być rozmowa a nie przesłuchanie. Konwersacja będzie efektywniejsza, gdy wnuk będzie wypoczęty i w dobrym humorze. Rozmowa o dopalaczach po np. przegranym meczu Twojego wnuka nie jest najlepszym wyborem.
Ważne! Możesz mieć wydrukowanych kilka ulotek o dopalaczach, które dasz wnukowi, a podczas rozmowy będziesz mógł w nie zerknąć, aby sprawdzić czy o niczym nie zapomniałeś. Znajdziesz je w Internecie, lub poproś o nie w odpowiednich instytucjach - np. na policji, w inspekcjach sanitarnych, w fundacjach zajmujących się problemem uzależnień. Możesz też przygotować wycinki z gazet i wydruki z Internetu opisujące tragiczne historie ofiar dopalaczy.
Dziadku pamiętaj również o najważniejszej zasadzie skutecznej rozmowy. Mów do wnuka spokojnie i bez podnoszenia głosu. Nawet jeżeli wnuk będzie bagatelizować Twoje słowa, prowadzić dyskusje, które nie będą Ci się podobać - musisz zachować spokój. Jeżeli dasz się ponieść emocjom, Wasza rozmowa nie przyniesie odpowiednich rezultatów.
Postaraj się też, aby Wasza rozmowa nie była tylko monologiem. Daj wnukowi przestrzeń na jego wypowiedzi, pytaj go co myśli i czuje. Słuchaj aktywnie i postaraj się, aby wnuk otworzył się przed Tobą. Musi Ci ufać, że nie wyśmiejesz jego słów, a co gorsza nie zareagujesz na nie agresją. W trudnych rozmowach dziecko może mówić niewiele, daj mu przestrzeń nawet na te zdawkowe wypowiedzi. Nie wypełniaj ciszy słowotokiem, pozwól wnukowi na zebranie myśli i wyartykułowanie ich.
Nie strasz. Przesadne hiperbolizowanie i układanie przerażających historii może przynieść odwrotny skutek - wnuk nie weźmie ich na poważnie. Przekazuj fakty i sprawdzone informacje. Statystyki i prawdziwe historie są wystarczająco wymowne, nie ma potrzeby dodatkowego ich ubarwiania.
Jak uchronić wnuka przed niebezpieczeństwem zażywania dopalaczy?
W przypadku wielu dzieci i młodzieży, merytoryczna i wyczerpująca rozmowa uchroni je przed niebezpieczeństwem związanym z dopalaczami. Rozmowa nie jest jednak niestety remedium na wszystkie problemy, a zmieniająca się sytuacja osobista czy szkolna dziecka może go sprowadzić na niebezpieczną ścieżkę. Dlatego tak ważne jest trzymanie ręki na pulsie.
Bądź z wnukiem blisko. Przypominaj mu, że jego Dziadek bardzo go kocha i zawsze jest w gotowości aby mu pomóc w jego problemach. Pokazuj codziennie, że problemy wnuka są dla Ciebie ważne i nie bagatelizuj ich. Zbuduj zaufanie, które sprawi że w razie problemów wnuk zwróci się z nimi do Ciebie, a nie bezrefleksyjnie sięgnie po substancje psychoaktywne.
Chwal wnuka za każdy jego sukces. Budowanie poczucia wartości i pewności siebie będzie solidnym fundamentem jego życia i pozwoli oprzeć się naciskom jego rówieśników. Asertywność może go uchronić przed wieloma niebezpiecznymi sytuacjami w jego życiu.
Daj dobry przykład. Jeżeli sam palisz papierosy lub nadużywasz alkoholu - przestań. Pokaż wnukowi, że dbanie o własne zdrowie jest ważne i nie warto rujnować swojego ciała żadnymi psychoaktywnymi substancjami.
Spędzaj ze swoim wnukiem dużo czasu. Dbaj, aby wspólnie spędzone chwile były atrakcyjne i wesołe. Wzmocni to Waszą więź, zbuduje zaufanie, da przestrzeń do rozmów.
Poznaj bliskich znajomych wnuka. To pozwoli Ci ocenić środowisko w jakim się obraca i wykryć ewentualne zagrożenia z tym związane. Zadbaj, aby od czasu do czasu wnuk mógł przyjść do Ciebie ze swoimi przyjaciółmi na kawałek ciasta i herbatę. Wykorzystaj ten czas, aby poznać jego przyjaciół i ich świat.
Jeżeli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, działaj! Nie ignoruj ich w nadziei, że to tylko przypadek i na pewno nie dzieje się nic złego. Wczesna interwencja może uratować życie Twojego wnuka. Jeżeli dowiesz się, że Twój wnuk zażywał substancje psychoaktywne nie ukrywaj tego przed jego rodzicami. Wspólnie ustalcie dalsze postępowanie. W przypadku podejrzeń nie dawaj także wnukowi żadnych pieniędzy.
Ważne! Jeżeli Twój wnuk zaczął zachowywać się inaczej niż zwykle, jest niepokojąco pobudzony lub osowiały, unika z Wami kontaktu, opuszcza się w nauce, zamyka się w swoim pokoju - nie ignoruj tego! Zacznij działać, bo mogą to być objawy problemów z dopalaczami.
Jak rozmawiać z wnukiem o dopalaczach - najczęściej zadawane pytania
- Poważnie traktuję swoją rolę w wychowaniu mojego wnuka. Uważam, że rozmowa i bycie blisko to podstawy udanej relacji pomiędzy Dziadkami a wnukiem. Szukam jakiejś lektury na temat skutecznych rozmów z dziećmi i młodzieżą. Czy jest jakaś interesująca pozycja na rynku w tym temacie?
To mądra i godna podziwu podstawa. Dziadkowie mogą mieć ogromny wpływ na ukształtowanie młodego człowieka, jego przyszłe życie i osobowość. Ważne jest, aby pomimo różnicy pokoleń i charakterów znaleźć wspólny język. Godną polecenia lekturą jest „Jak mówić, aby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, aby dzieci do nas mówiły” Faber Adele i Mazlish Elaine. Książka zawiera wiele cennych rad i ćwiczeń, aby usprawnić komunikację pomiędzy dorosłymi, a dziećmi. Miłej lektury!
- Chcę przeprowadzić z nastoletnią wnuczką rozmowę o dopalaczach. Najpierw chciałabym jednak zebrać jak najwięcej informacji na temat tych substancji. Gdzie znajdę takie informacje w Internecie?
Wybór rzetelnych źródeł i wartościowych stron to podstawa, aby przeprowadzić skuteczną pogadankę na temat dopalaczy.
Przypominamy! Dużo cennych informacji znajdziesz na stronach:
- Głównego Inspektoratu Sanitarnego: https://gis.gov.pl/dopalacze/
- Policji: http://www.policja.pl/pol/tagi/733,dopalacze.html
- Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii https://dopalaczeinfo.pl/
Oceń ten artykuł:
Anna Setlak
Redaktorka i copywriterka, absolwentka Wydziału Humanistycznego KUL oraz Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS. Swoje doświadczenie lingwistyczne wykorzystuje w tworzeniu wartościowych treści, które przekazują wiedzę i tworzą fundament pozytywnych relacji.
Przeczytaj również
Ostatnio dodane
