Jak nauczyć dzieci szacunku do przyrody i zasad recyklingu?

1. Uczymy wnuka powtórnego wykorzystania zużytych opakowań

Sam wiesz, ile różnych rzeczy można wykorzystać powtórnie w domu. Na przykład słoiki, plastikowe butelki, pudełka czy metalowe puszki. Plastikowa butelka może posłużyć już niemowlakowi jako zabawka sensoryczna. Wystarczy wsypać do niej odrobinę ryżu, grochu lub kamyczków i szczelnie ją zabezpieczyć.

Starszemu wnukowi pokaż, jak powtórnie może wykorzystać plastikowe pudełka czy słoiki. Na przykład słoiczek po dżemie może mu posłużyć do malowania, jako pojemnik do maczania pędzli. Nie musi kupować do tego celu plastikowego kubeczka.

Metalowe puszki po cukierkach lub ciasteczkach mogą posłużyć do przechowywania małych samochodzików lub zabawek. Słoiki po przetworach z ubiegłego roku można wykorzystać w kolejnym sezonie, dokupując jedynie nowe zakrętki.

Plastikowe pudełka po margarynach czy lodach nadają się doskonale do mrożenia produktów, a mrożenie to zapobieganie marnowaniu jedzenia. Wykaż się kreatywnością i rozbudzaj wyobraźnię swojego wnuka poprzez wymyślanie ciekawych sposobów na powtórne wykorzystanie rzeczy, które najczęściej trafiają do kosza.

2. Pokazujemy wnukowi, jak nie marnować jedzenia

Marnowanie jedzenia jest globalnym problemem. Wytłumacz wnukowi skąd bierze się jedzenie i opowiedz, ile pracy należy włożyć, aby je wyprodukować. Naucz go doceniać dobrobyt, którym jesteśmy otoczeni. Opowiedz o czasach, które być może sam jeszcze pamiętasz, kiedy jedzenia brakowało.

Pokaż wnuczkowi, jak odpowiednio przechowywać jedzenie, aby się nie psuło. Można wykorzystywać do tego ponownie niektóre opakowania. Naucz go, że produkty sypkie dobrze jest przechowywać w szczelnie zamkniętych słoikach, aby dłużej były świeże.

Jeśli mieszkasz na wsi, możesz pokazać wnuczkowi, że suchym chlebem można nakarmić kury, dzięki czemu unikniemy jego wyrzucania, a w zamian zyskamy zdrowe jajka.

Róbcie wspólnie listy dań na cały tydzień oraz listy zakupów, które będą potrzebne do ich ugotowania. Dzięki temu kupicie tylko to, co na pewno zjecie, ponieważ z góry to zaplanowaliście. Kupowanie rzeczy, które kuszą nas w sklepie, ale nie wiadomo, co można z nich przyrządzić, kończy się zazwyczaj ich wyrzuceniem.

3. Uczymy wnuka segregacji odpadów

Segregacja odpadów jest dziś na porządku dziennym. Niemal w każdym domu znajduje się kilka różnych pojemników lub worków na śmieci. Pokaż wnukowi, jak segreguje się śmieci. Naucz go odróżniać metal, plastik, szkło i kwalifikować odpady do odpowiedniej grupy. Niech sam spróbuje posegregować pokazywane przez Ciebie przedmioty.

Zapoznaj go z zasadami segregacji obowiązującymi w waszej okolicy. Możesz pokazać mu również kalendarz odbioru odpadów przez firmę recyklingową. Wyjaśnij mu, czym zajmuje się taka firma i co dzieje się z odpadami po ich zabraniu przez jej pracowników.

4. Wspólnie naprawiamy zabawki

Zepsuta zabawka nie musi być od razu wyrzucona do kosza na śmieci. Pokaż wnukowi, jak łatwo można naprawić taką zabawkę i wytłumacz mu, że naprawiać można wiele rzeczy w domu, które się zepsują. Dzięki takiej postawie dziecko nauczy się szacunku do rzeczy, które posiada.

Możecie wspólnie z rodzicami ustalić zasadę, że w przypadku jakiejkolwiek domowej awarii rozpoczynacie z wnuczkiem akcję: Rodzina na ratunek! Możecie mieć przygotowane kamizelki odblaskowe i kaski. Do akcji zabieracie swoje narzędzia, a dziecko swoje zabawkowe. Następnie wspólnie naprawiacie zepsutą rzecz.

Jeśli awarii uległa zabawka możecie bawić się podobnie, ale wcielać się w role sanitariuszy. Dziecko może asystować Babci w operacji zszywania pluszaka. Dzięki takim zabawom dziecko nauczy się nawyku naprawiania zepsutych przedmiotów, a nie zanoszenia ich do kosza i proszenie o coś nowego.

5. Zbieramy odpady i sprzedajemy je w skupie

Jest to znakomity sposób na uczenie dziecka zasad recyklingu. Wytłumacz maluchowi, skąd bierze się papier. Opowiedz, że do jego produkcji wycinanych jest wiele drzew. Namów go, by zabazgrane kartki nie lądowały w śmietniku, tylko były zbierane w osobnym pudełku. Kiedy uzbiera się ich więcej, zaniesiecie je wspólnie do punktu zbioru makulatury.

Możecie również zbierać aluminiowe puszki oraz złom. Zabierzcie je potem ze sobą do skupu. Za zarobione pieniądze możecie kupić sadzonkę i posadzić w ogrodzie nowe drzewko, które wyprodukuje tlen. Będzie to silna motywacja dla malca do dalszego zbierania papieru na makulaturę, szkła czy złomu.

6. Uczymy się ekologii spacerując po parku i lesie

Podczas wspólnych spacerów do parku również możesz nauczyć swojego wnuka czegoś nowego. Kupiłeś mu batonika, loda albo soczek? Kiedy zje i wypije naucz go, że opakowanie po smakołykach trzeba wyrzucić do śmietnika. Ponadto zbieraj napotkane po drodze śmieci i wrzucaj do kosza dając tym przykład swojemu wnukowi i nakłaniając, by robił to samo.

Chodząc wspólnie na grzyby, pokazuj szkody wyrządzone przez innych ludzi i tłumacz, że w ten sposób niszczone jest środowisko, w którym żyje wiele zwierząt. Możecie również zbierać znalezione w lesie śmieci i wyrzucić je później do śmietnika.

7. Zapewniamy wnukowi jak najwięcej kontaktu z przyrodą

Zapewniaj swojemu wnukowi jak najwięcej kontaktu z przyrodą, zwłaszcza jeśli mieszka w mieście. Ty mieszkasz na wsi? Wspaniale! Jak najczęściej zabieraj wnuka do siebie i spędzajcie wspólnie czas w ogrodzie, ze zwierzętami w gospodarstwie oraz na łące, polu czy w lesie poza gospodarstwem. Tłumacz mu, że nie wolno niszczyć roślin, straszyć i zabijać zwierząt, w tym owadów, a zwłaszcza pszczół.

Pokaż wnukowi ogródek i pola uprawne oraz pochwal się, że Twoje warzywa i owoce są w pełni ekologiczne – bo nie stosujesz nawozów czy chemicznych środków ochrony. Pokaż mu jak robisz z nich przetwory na zimę. Daj mu trochę świeżych warzyw i przetworów. Będziesz mieć pewność, że Twój wnuk zdrowo je.

Zabierz go nad rzekę czy jezioro, jeśli jest w pobliżu. Pokaż, jak dokarmia się dzikie zwierzęta w lesie czy ptaki nad wodą w zimie. Zróbcie razem karmnik dla ptaków i zawieście na drzewie. Wnuk na pewno z chęcią będzie wypatrywał ptaków przylatujących na posiłek. Przebywanie sam na sam z naturą najlepiej uczy szacunku i miłości do naszej planety.

8. Robimy ekologiczne zakupy z wnukiem

Zabieraj ze sobą wnuka na zakupy. Pokaż mu sklepy sprzedające tylko ekologiczne produkty i wytłumacz, co oznaczają specjalne oznaczenia na ich opakowaniach. Robiąc zakupy w supermarkecie pokaż wnukowi półki z ekologicznymi i zdrowymi produktami. Wytłumacz mu, dlaczego należy czytać składy produktów na opakowaniach, jakich substancji w składzie należy unikać i dlaczego są one szkodliwe.

Pokaż mu też opakowania, których należy unikać i wyjaśnij dlaczego. Chodzi oczywiście o opakowania zawierające dużo plastiku, które są niezdatne do recyklingu. Daj mu dobry przykład zabierając z domu swoje siatki i reklamówki, zamiast brać ze sklepu, a jak już musisz wziąć ze sklepu, wybierz ekologiczną.

9. Wspólnie oglądamy programy o ekologii i środowisku

Programy tego typu nadawane są na kanałach stricte przyrodniczych, ale nie tylko. Zamiast bajek, warto od czasu do czasu włączyć mu taki program, z którego wiele może się nauczyć. Dziecko pozna florę i faunę występującą na innych kontynentach i być może odkryje nową, życiową pasję.

Ponadto warto pokazywać wnukowi programy o rolnictwie, produkcji żywności, również tej ekologicznej, programy i filmy o ekologii, walce z zanieczyszczeniami i śmieciami, a także o postępujących zmianach klimatu.

Dzieci, szczególnie te małe, nie będą rozumiały wszystkiego co oglądają, więc staraj się wnuczkowi wszystko na bieżąco tłumaczyć. Możecie wziąć mapę lub globus i jednocześnie sprawdzać, w którym miejscu na naszej planecie można znaleźć omawiane w filmie okazy roślin i zwierząt. Dzięki temu w przyszłości dziecko nie będzie miało problemów na lekcjach geografii, ponieważ wiedzę wyniosło z domu, od swoich kochanych Dziadków.

10. Wspólnie uczestniczymy w wydarzeniach związanych z ekologią

Ostatnio coraz częściej, zwłaszcza w większych miastach organizowane są różne wydarzenia związane z ekologią. Często podczas rodzinnych festynów tworzone są stoiska edukujące o ekologii czy segregowaniu śmieci. Warto zabierać wnuka na takie wydarzenia. Jeśli takie stoisko jest stworzone z myślą o dzieciach, będzie to dla Twojego wnuka atrakcja, spora dawka wiedzy połączona z zabawą. Możecie wziąć stamtąd ciekawe ulotki i broszury, które będziecie potem wspólnie czytać w domu.

Inne sposoby

Możesz kupować i czytać wnukowi książeczki związane z przyrodą i ekologią. Możesz też opowiedzieć mu o smogu i pokazać, co można zrobić, by się do niego nie przyczyniać (nie palić śmieci w kominku, iść do sklepu na piechotę, zamiast jechać autem, itp.).

Jeśli dziecko lubi spędzać czas przy komputerze, możesz zaproponować mu poszukanie na YouTube ciekawych filmów o ekologii i środowisku lub zagranie w ekologiczne gry. W sklepach dostępne są także planszowe gry ekologiczne, takie jak na przykład „Ratujmy Ziemię”. W takie gry możecie grać razem, również z rodzicami wnuka. Zabawa z wnukiem to najlepszy sposób na uczenie go pożytecznych rzeczy i wspólne spędzanie czasu.

Możliwości kształtowania proekologicznej postawy u dzieci są nieograniczone. Maluchy mają specjalne zajęcia o ekologii w przedszkolu i w szkole. Jednak podstawową wiedzę na temat recyklingu oraz szanowania przyrody dziecko powinno wynieść z domu.

Ty także możesz się przyczynić do tego, aby Twój wnuk kochał przyrodę, dbał o nią i robił wszystko dla jej dobra. Pamiętaj, że jego świadomość może znacząco przyczynić się do poprawy sytuacji na Ziemi.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące nauki szacunku do przyrody i zasad recyklingu

1. Jak mogę przybliżyć wnuczkowi kwestię ochrony środowiska mieszkając w małym mieszkaniu w bloku?

   Po pierwsze, wiele z wymienionych rzeczy można robić w domu. Po drugie zaś, w mieście możecie wybrać się do parku, nad rzekę, jezioro, lub do ogrodu zoologicznego, lub botanicznego. Zabieraj wnuka gdzie tylko się da! A może masz działkę? Pokaż ją wnukowi! Działka jest idealnym miejscem uprawy własnych, ekologicznych warzyw i owoców, przy których wnuczek może Ci pomagać.

2. A jeśli rodzice wnuka nie są EKO?

   Może wnuk, który nauczy się tego od Babci i Dziadka przekona ich do tego? Nawet jeśli rodzice nie podzielają ekologicznego stylu życia, nie poddawaj się i dawaj wnuczkowi jak najlepszy przykład.

3. Czy oszczędzania wody też trzeba uczyć dziecko od maleńkości?

   Oczywiście, koniecznie! Trzeba wytłumaczyć maluchowi, dlaczego woda jest niezbędna do życia i dlaczego trzeba ją oszczędzać. Pokazuj mu sposoby oszczędzania wody. To też bardzo istotna sprawa, jeśli chodzi o nasze środowisko i życie.

4. Co, jeśli w okolicy nie ma żadnego skupu?

   Poszukajcie najbliższego w Internecie. Sprawdźcie też, czy nie ma możliwości odebrania na przykład makulatury przez pracowników skupu z miejsc bardziej oddalonych. Jeśli jednak skup jest bardzo daleko i nie ma żadnej możliwości, po prostu włóżcie papier do przeznaczonego nań pojemnika. Tak samo jak makulatura ze skupu będzie on poddany recyklingowi.

5. Co, jeśli w domu nie segreguje się odpadów?

   Najwyższy czas zacząć. Jeśli nie ma takiego obowiązku i odbierane są tylko odpady zmieszane, warto rozejrzeć się, czy w okolicy nie ma wystawionych specjalnych pojemników na segregowane odpady. Można je tam zanosić.

6. W jakim wieku trzeba zacząć ekologiczną edukację?

   Im wcześniej, tym lepiej. Już rocznemu maluchowi można naprawić zabawkę czy stworzyć jakąś z rzeczy, które mogłoby już wylądować w śmietniku. Będzie to dla niego ciekawym doświadczeniem. Oczywiście im dziecko starsze, tym więcej rozumie i więcej może się nauczyć i zapamiętać, ale pierwsze kroki należy podjąć jak najwcześniej.