Introwertyk, ekstrawertyk - jak komunikować się z wrażliwym dzieckiem?

Najczęstsze typy osobowości

Osobowość to bardzo szeroko pojęty termin, który oznacza zespół względnie trwałych cech kierujących zachowaniem człowieka. Decydują one o jego podejściu do życia i uwidaczniają się w wielu różnych sytuacjach. To często osobowość decyduje o tym, jak ktoś reaguje w sytuacji stresowej, jak szybko podejmuje decyzje oraz jak bardzo potrafi być elastyczny.

Rozróżnia się wiele sposobów podziału osobowości, jednak do najczęściej spotykanych zalicza się podział na introwertyków i ekstrawertyków. Są to skrajne typy osobowości, które znacząco różnią się od siebie. Stereotypowo określa się introwertyków jako osoby wstydliwe i zamknięte w sobie, a ekstrawertyków jako osoby głośne i gadatliwe. Wbrew pozorom, jest to temat dużo bardziej złożony i należy rozpatrywać go, uwzględniając wiele aspektów.

To, czy Twój wnuk wykazuje cechy introwertyka lub ekstrawertyka ma kluczowe znaczenie w sposobie komunikacji. Inaczej będziesz rozmawiać z introwertykiem, a inaczej z ekstrawertykiem. Pewnie zachowania u ekstrawertyka nie powinny Cię dziwić i dlatego nie powinnaś go za nie karać. Podobnie jest z dziećmi introwertycznymi. Pewien stopień nieśmiałości i skrytości będzie całkowicie normalny i nie powinien wzbudzać u Ciebie powodów do obaw.

Introwertyk - po czym go rozpoznać?

Nowe definicje rzucają nowe światło na pojmowanie cech osób introwertycznych oraz ekstrawertycznych. Skupiają się na okolicznościach, w jakich odpoczywa mózg. I tak introwertyka definiuje się jako osobę, która do regeneracji potrzebuje spokoju i ciszy. Umysł takiej osoby męczy się w towarzystwie innych osób, ponieważ jest wrażliwy na wszelkie bodźce zewnętrzne. Introwertyków pobudzają własne odczucia wewnętrzne, dlatego często w skupieniu analizują konsekwencje podejmowanych działań. Wówczas rozmówcy mogą odbierać to jako małomówność lub nieśmiałość.

Introwertyk mówi niewiele i rzadko wypowiada się na swój temat. Unika dużych skupisk ludzi i nie lubi, gdy skupia się na nim uwagę. Powierzone zadania wykonuje dokładnie, ale zdecydowanie bardziej woli pracować w pojedynkę.

Introwertyczny wnuk - jakich zachowań możesz się spodziewać?

Ocena wieku, w którym dziecko przejawia introwertyczną bądź ekstrawertyczną naturę nie jest łatwe. Szacuje się, że gdy dziecko ma około czterech lat, zyskuje podstawową świadomość samego siebie. Już wtedy możesz zauważyć, czy dziecko jest otwarte i chętnie nawiązuje kontakt, czy wręcz przeciwnie - woli przebywać w swoim towarzystwie.

Rozpoznając introwertyzm u dziecka bardzo łatwo pomylić go ze wstydliwością. Introwertyk wybiera przebywanie w swoim towarzystwie, ponieważ wtedy czuje się lepiej. Dziecko wstydliwe chciałoby przebywać z innymi, ale powstrzymuje go strach przed brakiem akceptacji i porażką.

Często popełnianym błędem w rozpoznawaniu introwertyzmu jest podejrzewanie u dziecka zaburzeń ze spektrum autyzmu. Dorośli często martwią się, kiedy dziecko nie bawi się z innymi dziećmi i zamiast tego wybiera np. rysowanie lub układanie klocków.

Jeśli Twój wnuk jest introwertykiem, zapewne nie otacza go grono przyjaciół. Zwykle dzieci introwertyczne wybierają jedną osobę, z którą się przyjaźnią, a inni rówieśnicy pozostają dla nich obojętni. Być może zastanawiasz się, czy to na pewno dla niego dobre. Czy Twój wnuk nie powinien biegać całymi dniami za piłką, bawić się z kolegami, grać z nimi na komputerze? Dla introwertyków taka forma rozrywki wcale nie jest atrakcyjna. Zdecydowanie bardziej relaksujące dla Twojego wnuka będzie czytanie książki, układanie puzzli, rysowanie lub składanie konstrukcji z klocków Lego.

Jak postępować z introwertykiem?

Niestety współczesny świat jest zdecydowanie bardziej ekstrawertyczny, dlatego introwertykom jest znacznie trudniej już od samego początku. Na placu zabaw ich wycofanie pozostaje niezrozumiałe, w przedszkolu trudno nawiązują znajomości, a w szkole mogą być odpychani i uważani za tych nietowarzyskich. Nawet na rynku pracy introwertycy mają znacznie trudniej. To zwykle ekstrawertycy radzą sobie lepiej, dzięki kontaktom i dobremu wrażeniu.

Dobrze poprowadzony introwertyk może wyrosnąć na pewną siebie, silną i zdecydowaną jednostkę, która poradzi sobie w życiu i osiągnie wiele sukcesów. Tylko jak tego dokonać?

Pierwszym krokiem z Twojej strony powinno być zrozumienie natury dziecka. Postaw się na jego miejscu i spróbuj wyobrazić sobie, jakie lęki i obawy mu towarzyszą oraz co może mu pomóc. Przede wszystkim nie staraj się na siłę zmieniać natury wnuka. Spróbuj ją zaakceptować i obrócić w zaletę.

Nie zmuszaj dziecka do kontaktów z rówieśnikami i wspólnej zabawy

Jeśli tego nie lubi, dodatkowo zrazisz go do tego, a później odzwierciedli się to w kontaktach w przedszkolu lub szkole. Jeśli idziecie razem na plac zabaw lub w inne miejsce, gdzie przebywają dzieci, udaj się z nim na tę atrakcję, gdzie rówieśników jest najmniej. Być możne tam również znajduje się dziecko o podobnym usposobieniu, jak Twój wnuk i uda im się nawiązać kontakt. Wybierając się na plac zabaw, niech Twoim celem będzie najpierw piaskownica, a dopiero później małpi gaj lub zjeżdżalnia, na której bawi się dziesięcioro innych dzieci.

Unikaj wystawiania wnuka na publiczne konfrontacje

Wprowadzanie dziecka do pokoju pełnego dzieci i głośne ogłoszenie, że jest to ich nowy kolega, z którym będą się bawić może nie być najlepszym pomysłem. Introwertycy nie lubią być w centrum uwagi. Wkraczając w nowe towarzystwo wolą być najpierw obserwatorami. Podobnie z publicznymi wystąpieniami. Nie oczekuj od wnuka, że chętnie będzie recytować oraz chwalić się nowymi piosenkami z przedszkola przed resztą rodziny. Introwertyczne dzieci nie lubią, kiedy są głównym tematem rozmowy rodziny. Nie przepadają również za sytuacjami, kiedy są chwaleni w obecności krewnych i znajomych.

Pozwól mu czasem bawić się samemu

Jeśli wnuk chce poświęcić czas wolny na czytanie książki lub rysowanie, nie zmuszaj go do wyjścia na podwórko lub plac zabaw. Ustal z wnukiem kompromis. Przez pewien czas czyta książkę, a później możecie pójść razem do kina lub odwiedzić Twoją znajomą, która ma wnuka w podobnym wieku. Zadbaj o to, by dzieci złapały wspólny kontakt. Możesz zainicjować znajomość kupując im komiks lub inne czasopismo dla dzieci w ich wieku.

Ekstrawertyk - co go cechuje?

Odmiennym od introwertyka typem osobowości jest ekstrawertyk. Według definicji osoba o usposobieniu ekstrawertycznym ma mniejszą wrażliwość na bodźce i z tego względu potrzebuje bardziej intensywnych przeżyć, by je odczuć. Kiedy ekstrawertyk jest sam, jego energia zanika. Znacznie lepiej czuje się otoczony ludźmi.

Ekstrawertyzm to niesamowita umiejętność skupiania na sobie uwagi i zjednywania sobie lubi. Osoba o tym usposobieniu bardzo łatwo nawiązuje nowe znajomości, zawsze znajduje temat do rozmowy i dobrze odnajduje się w wystąpieniach publicznych. Ekstrawertyka cechuje pewność siebie oraz charyzma.

Dziecko ekstrawertyczne - jakie zachowanie je cechuje?

Jeśli Twój wnuk to ekstrawertyk, na pewno przebywając z nim, nie będziesz się nudzić. Przygotuj się na długie opowieści dziecka o tym, jak minął mu dzień, co robił w szkole, co ostatnio ciekawego wydarzyło się w domu. Ekstrawertyk lubi towarzystwo innych ludzi i potrzebuje stałych bodźców zewnętrznych. W takim środowisku czuje się komfortowo.

Niestety, ekstrawertycy mają często problemy w szkole. Są doskonali w pracy grupowej i zadaniach takich jak „burza mózgu”, ale nie potrafią skupić się długo w ciszy na jednej czynności. To może wpływać na stopnie dziecka, dlatego nie wymagaj od swojego wnuka zbyt wiele. Pamiętaj również o tym, że statystyczna większość osób, które osiągnęły w życiu sukces to jednak ekstrawertycy. Oceny w szkole w żaden sposób nie definiują zaradności i nie są decydujące w późniejszych latach życia. Ekstrawertyczne dziecko uczy się kontaktów z innymi oraz przebywania w towarzystwie, a to może się w przyszłości przydać bardziej niż dobre oceny z matematyki.

Ekstrawertyk lubi być w centrum uwagi. Dziecko ekstrawertyczne będzie uwielbiało wystąpienia publiczne, chwalenie się piosenkami, wierszykami oraz innymi zdobytymi umiejętnościami. Swój czas wolny chętniej spędzi bawiąc się z kolegami, niż układając puzzle.

Jak postępować z ekstrawertykiem?

Największym wyzwaniem w kontakcie z dzieckiem ekstrawertycznym jest jego temperament. Czasem może być Ci trudno nadążyć za pomysłami wnuka, a jego ciągłe opowieści mogą być dla Ciebie męczące. Podobnie jak w przypadku introwertyka, kluczem do dobrej komunikacji z wnukiem jest próba jego zrozumienia. Nie staraj się poskramiać temperamentu dziecka i zmuszać go do „wyciszających” zabaw.

Szanuj niezależność wnuka

Ekstrawertycy są pewni siebie i często wolą chodzić własnymi ścieżkami. Nawet jeśli wiesz, że dziecko popełnia błąd, jeśli nie stanowi to dla niego zagrożenia, pozwól mu na to. Bądź wsparciem dla dziecka, ale jednocześnie uszanuj to, że często ma swoje własne spojrzenie na pewien problem i być może chce go rozwiązać po swojemu.

Chwal wnuka w towarzystwie innych

Ekstrawertycy lubią być doceniani, szczególnie na forum publicznym. Jeśli Ty też lubisz chwalić się osiągnięciami swojego wnuka, nie musisz się przed tym powstrzymywać. Pochwała w obecności znajomych lub krewnych dodatkowo zmotywuje dziecko do dalszej pracy.

Zaakceptuj i wzmacniaj entuzjazm dziecka

Czasem może wydawać Ci się, że dziecko jest zbyt entuzjastycznie nastawione do świata i chcąc go obronić, próbujesz sprowadzić go na ziemię. Wnuk raczej nie będzie przekonany do Twojego zdania, więc zamiast tego lepiej poddać się temu samemu entuzjazmowi. Zaakceptuj taki stan rzeczy i wspieraj wnuka w jego pomysłach i planach na przyszłość.

Pozwalaj na częste kontakty z innymi dziećmi

Twój wnuk potrzebuje przebywać wśród ludzi i ma wysokie potrzeby socjalizacji. Jeśli będziesz mu tego zabraniać lub ograniczać, na pewno będzie sfrustrowany, a to nie wpłynie dobrze na Waszą relację.

Pozwalaj dziecku odkrywać i doświadczać świata

Ekstrawertyczny wnuk nie będzie poznawał świata, czytając książki lub oddając się głębokim refleksjom. Aby coś zrozumieć, musi to dotknąć, poczuć, przeżyć. Pozwalaj dziecku na samodzielne doświadczanie nowych bodźców i ochraniaj go tylko wtedy, kiedy wiesz, że może być to dla niego groźne.

Proponuj alternatywę

Jeśli jest Ci czasem trudno dotrzeć do ekstrawertyka i masz wrażenie, że jest negatywnie nastawione do Twoich pomysłów, spróbuj proponować mu alternatywę. Ekstrawertycy cenią sobie swoją niezależność i lubią mieć wybór. Zaproponuj wnukowi kilka opcji i pozwól dokonać samodzielnego wyboru.

Komunikacja z ekstrawertykiem i introwertykiem - najczęściej zadawane pytania

1. Mój wnuczek to introwertyk. Dopiero zaczął chodzić od szkoły i niestety jego natura przysparza mu problemów. Czy jest szansa, że kiedy trochę podrośnie stanie się bardziej otwarty i będzie ekstrawertykiem?

   Bycie introwertycznym lub ekstrawertycznym to nie jest kwestia wyboru lub dojrzałości. Jest to uzależnione od osobowości i wielu cech, które wspólnie określają, czy jest się ekstrawertykiem, czy introwertykiem. Zdarzają się oczywiście przypadki osób, które po latach całkowicie zmieniają swoją naturę. Jest to jednak efekt świadomej decyzji i pracy nad sobą. Nie wynika to jedynie z dojrzałości.

2. Kiedyś usłyszałam, że introwertyzm to również autyzm. Teraz zastanawia mnie to, bo wnuczek jest dość zamknięty w sobie i obawiam się o to, że może być dotknięty tym zaburzeniem. Czy powinniśmy wybrać się do specjalisty?

   Stwierdzenie, że introwertyzm jest autyzmem jest bardzo niepoprawne. Introwertyzm to sposób usposobienia, typ osobowości. Introwertycy to osoby zdrowe, które po prostu przejawiają określony typ zachowania. Autyzm jest zaburzeniem myślenia i postrzegania. Osoby dotknięte tym zaburzeniem mają problemy w relacjach społecznych i cechuje ich powtarzalność zachowań. Jeśli martwi Was zachowanie wnuka, dowiedzcie się więcej na temat zachowania typowego dla autyzmu, a później, skonsultujcie swoje spostrzeżenia z rodzicami dziecka lub wychowawcą.