Zabawy z niemowlakiem - jak bawić się z małym dzieckiem i wspierać jego rozwój
Jak bawić się z niemowlęciem w pierwszych trzech miesiącach życia?
- Ostatnia aktualizacja: 2020-04-30
- Szacowany czas czytania: 6 min.
Jak bawić się z niemowlęciem w pierwszych trzech miesiącach życia?
Zabawa z niemowlęciem to nieodłączna część jego rozwoju. Poprzez gry i zabawy z dorosłymi, dziecko poznaje świat, doznaje nowych bodźców oraz emocji. Dzięki zabawie niemowlę poznaje nowe kolory, dźwięki oraz związki przyczynowo-skutkowe. Uczy się mówić, słuchać oraz nabywa koordynację ruchową. To właśnie z tego względu warto bawić się z dzieckiem w sposób przemyślany i mądry - tak, by wspierać jego rozwój.
Od tak małego dziecka nie powinieneś wymagać zbyt wiele. Powinieneś zadbać o to, aby był najedzony, przebrany, by było mu ciepło oraz sucho. W pierwszych miesiącach swojego życia maluch budzi się głównie wtedy, kiedy jest głodny. Z czasem okresy, kiedy nie śpi, wydłużają się, a malec staje się aktywniejszy. Jak można zająć tak małe dziecko w czasie, kiedy nie ucina sobie drzemki?
Jest to najlepszy moment na krótką zabawę. W przypadku tak małego niemowlęcia, w zabawie kluczowy jest rozwój podstawowych zmysłów dziecka: wzroku oraz słuchu. Bardzo ważny jest również rozwój ruchowy oraz doskonalenie sprawności manualnych.
Utrzymywanie główki w linii środka |
Aby pomóc dziecku w kształtowaniu tej umiejętności, kładź malucha na boku tak często, jak to możliwe. Ta pozycja wymusza na maluchu łapanie linii środka główką oraz rączkami. |
Podnoszenie główki |
Już od pierwszego miesiąca dziecko wykazuje możliwość krótkotrwałego, samodzielnego uniesienia główki. W drugim miesiącu unosi ją pod kątem 45 stopni, a w trzecim miesiącu pod kątem 90 stopni. Aby kształtować w dziecku tę umiejętność, połóż malca na brzuszku. Weź do ręki kolorowy przedmiot (np. grzechotkę lub zabawkę) i skup na niej uwagę dziecka. Gdy zauważysz, że dziecko podąża wzrokiem za przedmiotem, powoli unoś go do góry. Pamiętaj, by nie nadwerężyć zbytnio malca. Ćwiczenia wykonuj tylko wtedy, kiedy widzisz, że dziecko rozwija się prawidłowo. Dostosuj je do indywidualnych predyspozycji rozwojowych malucha, aby nie nadwerężyć mięśni i stawów. |
Umiejętność chwytania |
Chwytanie jest jednym z bezwarunkowych odruchów dziecka, jednak warto tę umiejętność ćwiczyć. W tym celu zachęcaj malucha do częstego chwytania zabawek i grzechotek. Najlepiej, jeśli mają one różne kształty, faktury i kolory. Pamiętaj, aby to, co podajesz dziecku do ręki, było bezpieczne. Przedmioty nie powinny posiadać ostrych krawędzi oraz być wykonane z twardych lub kruchych materiałów. |
Rozwój wzroku |
Dzieci w pierwszych miesiącach życia nie posiadają zdolności ostrego widzenia. To, co rejestrują ich oczy to mocno skontrastowane krawędzie. Aby rozwijać u dziecka zmysł wzroku, przesuwaj przed jego oczami (odległość około 15 cm) przedmioty o kontrastowych barwach. Dobrze sprawdzą się rysunki geometryczne np. czarno-biała szachownica, spirala, kontrastowe okręgi i wiele innych. |
Rozwój słuchu |
Noworodki cechują się bardzo dobrym słuchem - potrafią rozróżnić głos matki od głosów innych osób. Aby rozwijać tę umiejętność, zadbaj o to, aby dziecko miało kontakt z różnymi rodzajami bodźców słuchowych. Pokazuj dziecku dźwięki pochodzące z instrumentów i manipuluj ich głośnością. W pierwszym miesiącu życia staraj się zmieniać miejsce źródła dźwięku, ponieważ to właśnie w tym czasie niemowlę uczy się lokalizować źródło tego, co słyszy. Bardzo ważne jest także przyzwyczajanie dziecka do głosów członków rodziny. Jak najczęściej mów do dziecka zmieniając ton głosu i pokazując mu różne emocje. Śpiewaj, śmiej się oraz mów wierszyki - takie dźwięki są dla niemowląt wyjątkowo atrakcyjne i szybko przyswajalne. |
Zabawa z niemowlęciem od 4 do 6 miesiąca życia
Dziecko w tym wieku uczy się głównie rozpoznawania tego, co je otacza. Zapoznaje się z kolorami, kształtami, wielkościami oraz teksturami. Jego wzrok jest już na tyle dobry, że wyraźnie dostrzega to, co znajduje się wokół niego. Reaguje na charakterystyczne dźwięki i odwraca główkę w kierunku rozmówcy. Niemowlę wydaje z siebie wiele dźwięków oraz wykazuje coraz większe zainteresowanie zabawkami, szczególnie tymi, którym towarzyszą ciekawe odgłosy.
Czwarty miesiąc to czas, kiedy dziecko zaczyna odkrywać swoje ciało. Próbuje chwytać różne przedmioty i zaczyna mieć coraz większą kontrolę nad tym, co robi. W szóstym miesiącu niemowlę próbuje samo siadać oraz zaczyna posługiwać się obiema rączkami w tym samym czasie. Jest to dobry czas, by rozpocząć zabawy paluszkowe.
Jedzie rowerek |
Chwyć w dłonie nóżki dziecka, zginaj je w taki sposób, jakby jeździło na rowerze. Niech temu, co robisz, towarzyszy wierszyk: „Jedzie rowerek na spacerek, jaki z tyłu ma numerek?” |
Kosi kosi łapci |
Trzymając za nóżki lub rączki dziecka, klaszcz powtarzając wierszyk: „Kosi kosi łapki, pojedziemy do babki, babka da nam mleczka, a dziadek cukiereczka.” |
Ćwiczenie chwytania |
Siedząc z dzieckiem przy stole, połóż przed nim niewielkie przedmioty. Zachęć malca do ich chwytania i odkładania. Stopniowo oddalaj je od malca, by ich złapanie było nieco trudniejsze. Cały czas kontroluj sytuację, by dziecko nie włożyło przedmiotów do buzi. |
Ćwiczenie siadania |
Ta zabawa będzie bezpieczna dla dzieci, które ukończyły 6 miesięcy. Ułóż dziecko na plecach i usiądź naprzeciwko niego. Złap malca za rączki i powoli podciągaj do pozycji siedzącej. Jeżeli samo jeszcze nie potrafi jej utrzymać, stopniowo wróć do pozycji wyjściowej. |
Zabawa w samolot |
Połóż dziecko na swoim przedramieniu w taki sposób, by dłonią podtrzymywać klatkę piersiową. Drugim przedramieniem podtrzymuj główkę dziecka. Upewnij się, że niemowlę znajduje się w stabilnej pozycji. Naśladuj ruch samolotu, poruszając dziecko w górę i w dół. Niech Twoje ruchy nie będą zbyt gwałtowne, a bardziej płynne i wolne. |
Zabawa z lusterkiem |
Dzieci w tym wieku jeszcze nie potrafią rozpoznać własnego odbicia w lustrze, ale bardzo żywo reagują na pojawiające i znikające twarze i przedmioty. Stań z dzieckiem przed lustrem. Pytaj „A kto to jest?” wskazując smykowi jego odbicie. Po chwili przesuń się w taki sposób, aby odbicie zniknęło. Następną zabawą z lustrem może być pokazywanie i nazywanie własnych części ciała. Pokaż malcowi, gdzie ma oczka, nosek, pozwól dotknąć odbicia w lustrze. |
Badanie nowych kształtów i tekstur |
W tym okresie dziecko jest wyjątkowo zainteresowane wszystkim, co może pochwycić rączkami. Bardzo lubi badać trzymane przedmioty i poznawać w ten sposób ich kształt i fakturę. Podawaj dziecku do rączki po kolei różne przedmioty i daj szansę, by mogło się z nimi zapoznać. Zadbaj o to, by różniły się między sobą kształtem oraz fakturą. Niech część z nich będzie szorstka, lekko kłująca, gładka, chropowata, śliska itd. |
Rozwijające zabawy dla dzieci powyżej 6. miesiąca życia
Szósty miesiąc życia dziecka to początek bardzo dynamicznych zmian w jego rozwoju - zarówno emocjonalnym, jak i fizycznym. Do ukończenia dziewiątego miesiąca, niemowlę zyskuje umiejętności, które pozwalają mu na samodzielne poruszanie się, dlatego jego aktywność znacząco wzrasta.
Na tym etapie rozwoju powinieneś jeszcze bardziej koncentrować się na zapoznawaniu dziecka ze światem. Niemowlę może już bywać w różnych miejscach, doświadczać nowych wrażeń, a jego horyzonty stale się poszerzają - o nowe sytuacje, miejsca oraz ludzi. Jednocześnie dbaj o to, by nowe wrażenia nie pojawiały się nagle i w zbyt gwałtowny sposób. Należy zapoznawać dziecko ze światem stopniowo, tak by mogło oswoić się z nowym doświadczeniem i odpowiednio je zinterpretować.
Dziecko jest w tym okresie znacznie bardziej mobilne. Potrzebuje większej aktywności i różnorodności, by móc się rozwijać. Pozwól dziecku na odrobinę samodzielności. To również rozwija i sprawia, że malec potrafi sobie poradzić z problemami i uczy się, jak postępować w określonych sytuacjach. Jest to także nieodłączny element poznawania związków przyczynowo-skutkowych.
Zabawa w telefon |
Pokazuje dziecku przeznaczenie podstawowych przedmiotów codziennego użytku. Weź do ręki telefon (prawdziwy lub zabawkowy), przyłóż sobie do ucha i powiedz „halo”, potem przekaż go dziecku i zobacz, czy będzie do niego gaworzył. Kolejnym razem możesz „porozmawiać” przez telefon dłużej i powiedzieć np. „halo tatuś papa”. Dziecko wówczas uczy się, do czego służy przedmiot i jak może z niego korzystać. Podobnie możesz zrobić z plastikowym kubeczkiem. Przykładając go do ust, powiedz do dziecka „mniam mniam, pyszne”. Następnie, daj go dziecku do rączki i zobacz, czy powtórzy to, co zrobiłeś Ty. |
Nauka nazw zabawek |
Postaw przed dzieckiem trzy różne zabawki, np.: piłkę, klocek oraz lalkę (lub samochodzik). Podnoś po kolei każdą z nich, wypowiadając jej nazwę. Następnie powiedz dziecku, by wzięło do rączki najpierw piłkę, potem klocek itd. Nie zapomnij pochwalić malucha przy każdej udanej próbie nazwania zabawki, to go dodatkowo zmotywuje do dalszej nauki. Po pewnym czasie takich ćwiczeń zobaczysz, że dziecko zaczyna kojarzyć nazwy zabawek, a także innych przedmiotów. |
A kuku! |
Upewnij się, że dziecko widzi Twoją twarz lub siedzi naprzeciwko Ciebie. Załóż na głowę chustkę lub czapkę. Zdejmij i powiedz „A kuku!”. Powtórz zabawę kilka razy, a potem zrób to samo z dzieckiem. Następnie obserwuj, czy samo będzie próbowało to zrobić i w razie potrzeby pomagaj mu w zdejmowaniu chustki, dopóki sam nie opanuje tej umiejętności. |
Nauka wypuszczania przedmiotu z rączki |
Daj dziecku do rączek dwa klocki. Po chwili połóż przed nim trzeci. Obserwuj, czy malec zauważy, że musi wypuścić jeden klocek z ręki, by móc chwycić kolejny. Zdobycie tej umiejętności to duży krok w rozwoju dziecka. |
Rozwijające zabawy dla niemowląt - najczęściej zadawane pytania
-
Czy czytanie książeczek tak małym dzieciom ma sens? Bardzo wiele mówi się o tym, że powinno czytać się dzieciom, jednak nikt nie wspomina, od którego momentu należy to robić? Tak małe dzieci nie rozumieją jeszcze, co się do nich mówi, dlatego nie wiem, czy nie lepiej poświęcić czas na inne, bardziej rozwijające zabawy.
Czytanie ma pozytywny wpływ na dzieci w każdym wieku, dlatego warto zacząć to robić jak najwcześniej. Niemowlę skupia się zwykle na odbiorze tego, co słyszy i rejestracji głosu, a do tego nie potrzebuje rozumieć, o czym mu czytasz. Wystarczy robić to przez 20 minut dziennie. Aby dodatkowo zainteresować dziecko, sięgnij po specjalne książeczki dedykowane najmłodszym. Oprócz rymowanych, krótkich czytanek zawierają interesujące dla dziecka elementy takie jak szeleszczące strony, kolorowe guziczki, czy gumowe, świecące elementy. Czytając dziecku od wczesnych miesięcy, wzbudzasz w nim zainteresowanie książeczkami oraz uczysz nawyku czytania. Dzięki temu w późniejszych miesiącach będzie łatwiej zwrócić uwagę dziecka i zachęcić je do regularnego czytania.
-
Co robić w sytuacjach, kiedy dziecko nie śpi i leży sobie w wózku w czasie kiedy ja przygotowuję posiłek w kuchni? Czy powinnam do dziecka cały czas mówić? Czy to jest dla niego w jakiś sposób rozwijające?
Oczywiście, że tak. Warto do dziecka mówić od najwcześniejszych dni jego życia. Proces nauki mowy i wypowiadania pierwszych słów rozpoczyna się już we wczesnym momencie życia od słuchania innych. To właśnie poprzez słuchanie codziennych rozmów dziecko uczy się melodyjności języka oraz tego, jak brzmi. Dlatego częste mówienie do niemowlęcia jest tak ważne i warto to robić jak najczęściej. W czasie kiedy zajmujesz się czymś w kuchni, możesz opowiadać dziecku o tym, co robisz. Innym pomysłem na jego zajęcie jest również śpiewanie.
-
Mój malutki wnuczek odkąd potrafi sam siadać w krzesełku do karmienia, notorycznie chce się bawić jedzeniem. Staram się mu na to nie pozwalać, bo według mnie nie powinien wyrabiać w sobie takich nawyków. Zauważyłam, że córce to nie przeszkadza. Jak to jest? Czy zabawa jedzeniem jest w jakiś sposób dla dziecka rozwijająca?
W początkowych miesiącach życia dziecko rejestruje świat głównie poprzez dotyk. Jest ciekawe wszystkiego - musi dotknąć, spróbować, zobaczyć jaki przedmiot jest w dotyku oraz jak zachowuje się w rączkach. Pozwól mu na to. Jest to szczególny okres w życiu niemowlęcia, kiedy dopiero zapoznaje się ze wszystkim. Na pewno z czasem to minie i nie odbije się to negatywnie na jego nawykach związanych z jedzeniem. Co więcej, dzięki wczesnemu zapoznawaniu się z produktami poprzez dotyk, dziecko może być później bardziej chętne do próbowania nowych posiłków.
Oceń ten artykuł:
Anna Setlak
Redaktorka i copywriterka, absolwentka Wydziału Humanistycznego KUL oraz Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS. Swoje doświadczenie lingwistyczne wykorzystuje w tworzeniu wartościowych treści, które przekazują wiedzę i tworzą fundament pozytywnych relacji.
Przeczytaj również
Ostatnio dodane
