Kiedy dziadkowie płacą alimenty na wnuki?

W jakich sytuacjach dziadkowie płacą alimenty?

Zasadniczo obowiązek alimentacyjny obciąża w pierwszej kolejności krewnych bliższego stopnia przed krewnymi dalszego stopnia, to znaczy rodzina najbliższa (rodzice) są osobami, które w pierwszej kolejności zobowiązane są do utrzymywania dziecka. Dopiero, gdy Ci nie spełniają swojego obowiązku, wnuk ma prawo wystąpić o alimenty od dziadków.

Przepisy prawa, a dokładniej przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują możliwość wystąpienia przez dziecko o tzw. alimenty uzupełniające, które przysługują mu w określonych przypadkach od jego dziadków.

Dziecko może o nie wystąpić, jeżeli:

• nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności - na przykład w przypadku gdy oboje rodziców nie żyją. Natomiast w przypadku gdy żyje tylko jeden rodzic, to właśnie on jest obowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka w całości
• osoba zobowiązana, czyli rodzic nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi - dotyczy to w szczególności sytuacji gdy do płacenia alimentów jest zobowiązana osoba przewlekle chora
• uzyskanie od osoby zobowiązanej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami - na przykład gdy rodzice zwlekają z zapłatą alimentów albo nie płacą ich w ogóle

Dodatkowym warunkiem do uzyskania alimentów od dziadków przez dziecko jest znajdowanie się w niedostatku. Co to oznacza? Zasądzenie alimentów od dziadków jest możliwe tylko wówczas, gdy oboje rodziców nie są w stanie utrzymać dziecka. Dotyczy to także przypadku, gdy dziecko jest wychowywane przez jednego z rodziców, a drugi nie wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego - wówczas jeśli rodzic jest w stanie ponieść koszty utrzymania dziecka, alimenty od dziadków nie zostaną zasądzone.

Dziadkowie nie będą zobowiązani do płacenia alimentów na wnuki, jeżeli te mają już swoje dzieci. Wówczas to dzieci wnuków są w pierwszej kolejności zobowiązane do płacenia alimentów - pod warunkiem, że te mają możliwości zarobkowe. Według prawa bowiem, obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed zstępnymi, czyli dzieci przed rodzicami i dziadkami.

Wysokość alimentów

Jaka może być wysokość alimentów na wnuki? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Ustalając wysokość alimentów sąd bierze pod uwagę przede wszystkim zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwości majątkowe osoby zobowiązanej.

Zatem przy ustalaniu wysokości alimentów sąd:

• po pierwsze - ocenia, czy wskazane w pozwie kwoty wydatków na dziecko są uzasadnione oraz czy nie są zbyt wygórowane
• po drugie - ocenia, czy osiągane dochody przez dziadków oraz ich wiek, stan zdrowia oraz stan majątkowy pozawalają na obciążenie ich alimentami na wnuka

Alimenty mają bowiem pomóc wnukowi wyjść z niedostatku, ale w taki sposób aby nie spowodowały ubóstwa osób, które są do nich zobowiązane.

Czy dziadkowie mogą uchylić się od płacenia alimentów na wnuki?

Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że zobowiązany do alimentów może się od nich uchylić, jeżeli ich żądanie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Kiedy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego? Na przykład wtedy, gdy wnuk żąda alimentów, a dziadkowie chorują i mają niską emeryturę. Wówczas oczywiste jest, że żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ponieważ im samym ledwo wystarcza na utrzymanie siebie.

Ponadto dziadkowie mogą uchylić się od płacenia alimentów na wnuki, gdy nie są oni w stanie takich alimentów płacić. Zatem w przypadku problemów finansowych dziadków, sąd nie nałoży na nich obowiązku płacenia alimentów.