Małżeństwa mieszane - jak budować relacje z wnukiem, który nie mówi po polsku?

Wskazówki, jak utrzymać dobry kontakt z dziećmi pomimo odległości i barier językowych

Według danych statystycznych liczba małżeństw zawieranych z obcokrajowcami z każdym rokiem rośnie. W związku z tym wiele rodzin staje przed wyzwaniem wychowania dwujęzycznych dzieci. Co w sytuacji kiedy wnuczek wychowuje się w innym kraju, a Wy, jako jego Dziadkowie, pragniecie utrzymać z nim dobry kontakt? Jak budować relacje z wnukiem, jeśli ten nie mówi po polsku?
  • Ostatnia aktualizacja: 2019-11-08
  • Szacowany czas czytania: 7 min.
Małżeństwa mieszane - jak budować relacje z wnukiem, który nie mówi po polsku? / Wskazówki, jak utrzymać dobry kontakt z dziećmi pomimo odległości i barier językowych

Małżeństwa mieszane - problemy z komunikacją

Związki Polek i Polaków z obcokrajowcami nie są nowym zjawiskiem. Szczególnie w ostatnich latach małżeństwa mieszane zyskały na popularności. Głównym tego powodem jest emigracja, która przyczynia się do zawierania małżeństw poza granicami ojczystego kraju. To zwykle oznacza stały pobyt rodziny poza Polską i co za tym idzie, wychowywanie dziecka w obcej, nieznanej Dziadkom kulturze.

Kiedy rodzina na stałe przebywa w obcym kraju i tam też wychowuje swoje dziecko, kontakt z wnukami może być nieco utrudniony. Pojawia się wówczas wiele wyzwań, nie tylko na tle kulturowym, ale przede wszystkim językowym. Bariera nieznajomości języka może okazać się często nie do pokonania, szczególnie kiedy dziecko jest już starsze. Aby swobodna komunikacja z dzieckiem wychowywanym w małżeństwie mieszanym była możliwa, należy zadbać o to odpowiednio wcześniej.

Jak radzić sobie w takich sytuacjach? Co możecie zrobić, aby móc swobodnie komunikować się z wnukami i mieć z nimi stały kontakt? Praca z dzieckiem będzie wymagała dużych pokładów cierpliwości i zrozumienia. Nie obejdzie się także bez ścisłej współpracy z rodzicami dziecka. Dwujęzyczność jest trudnym wyzwaniem dla całej rodziny, jednak w dobie powszechności małżeństw mieszanych istnieją metody, dzięki którym łatwo nauczyć dziecko swobodnego operowania więcej niż jednym językiem.

Kiedy wnuk mieszka w Polsce

Zdarza się, że rodzice, którzy pobrali się za granicą, decydują się na wychowanie dziecka w Polsce. Na co dzień komunikują się między sobą w języku obcym. Wówczas dziecko może nie mówić dobrze po polsku, gdyż nie ma stałego kontaktu z tym językiem. Jest to szczególnie widoczne wtedy, kiedy rodzina przeprowadziła się z kraju, w którym dotychczas mieszkała. Dziecko potrzebuje czasu, aby odnaleźć się w nowej rzeczywistości i przede wszystkim rozpocząć naukę języka polskiego. Jeśli jest to dla niego język trudniejszy, naturalne jest, że w komunikacji będzie używać języka łatwiejszego.

Pamiętaj, że w przypadku kiedy wnuk na stałe będzie mieszkał w Polsce, problemy z komunikacją są tymczasowe. Warto natomiast zwracać uwagę na to, by często rozmawiać z nim po polsku i nakłaniać do tego, aby używał tego właśnie języka. Im szybciej go opanuje, tym na pewno łatwiej będzie mu się odnaleźć w codziennych sytuacjach, chociażby w zabawie z rówieśnikami.

Kiedy wnuk mieszka za granicą

Problem z komunikacją jest znacznie trudniejszy w przypadku, kiedy wnuk nie mieszka w Polsce. Przebywając na co dzień w obcym kraju i posługując się tamtejszym językiem, język polski stanowi jedynie dodatkową formę komunikacji, często także znacznie trudniejszą. Nie należy dziwić się dziecku, że może mieć problemy z przyswojeniem tego języka, szczególnie jeśli nie korzysta z niego codziennie.

Kiedy wnuk jest jeszcze małym dzieckiem, porozmawiaj ze swoim synem lub córką i spróbuj dowiedzieć się, czy planuje przekazać mu znajomość języka polskiego. Podkreśl, jak ważna jest dla Was możliwość swobodnej komunikacji z wnukiem. Na pewno im wcześniej dziecko będzie mieć kontakt z ojczystym językiem swoich dziadków, tym łatwiej będzie mu go przyswoić. Świadomość, że zależy Wam na kontakcie z wnukiem, jest dla rodziców dziecka bardzo ważna i na pewno warto o tym zakomunikować w sposób otwarty.

Kiedy Wnuk wyrósł już z wieku niemowlęcego, coraz więcej rozumie i potrafi wypowiadać pierwsze słowa, warto pamiętać o wskazówkach, które mogą pomóc rozwijać w nim język polski i nauczyć komunikacji z Wami. Poniżej prezentujemy kilka z nich.

Dbaj o częste kontakty z wnukiem

Warto nawiązywać pierwsze kontakty z wnukiem już od najwcześniejszego okresu życia dziecka. Rozmawiając ze swoją córką lub synem, korzystajcie z trybu głośnomówiącego. Dzięki temu dziecko będzie mogło osłuchać się z językiem polskim już na bardzo wczesnym etapie rozwoju, dzięki czemu później będzie mu łatwiej go przyswoić. Z czasem, warto zachęcać wnuka, aby włączył się w rozmowę. Zadawaj mu proste pytania i staraj się używać łatwych zwrotów i słów.

Świetną okazją do kontaktu z wnukiem są także Święta oraz inne okazje do spotkań rodzinnych. Dbaj o to, aby kontakt z dziećmi był regularny. Ty również nie obawiaj się wyjazdu do obcego kraju. Warto odwiedzać rodzinę i dbać o to, żeby dziecko widziało Babcię i Dziadka nie tylko na ekranie smartfona lub komputera.

Korzystaj z udogodnień technologii

Aby kontakt z wnukiem był łatwiejszy, możesz skorzystać z wielu technologicznych rozwiązań. Programy takie jak Skype, czy Messenger pozwalają na wideorozmowy oraz przesyłanie zdjęć bez pobierania dodatkowych opłat. Jeśli nie czujecie się zbyt dobrze w takich programach i nie wiecie jak z nich korzystać, poproście o pomoc młodszych członków rodziny lub znajomych. Obsługa tych programów jest bardzo łatwa i kilkuminutowe szkolenie na pewno pozwoli Wam swobodnie korzystać z takiej aplikacji. Dzięki temu kontakt z Wnukami oraz dziećmi będzie znacznie częstszy, łatwiejszy i tańszy.

Postaw na różne sposoby komunikacji

Pamiętaj, że kontakt z językiem przynosi najlepsze efekty, kiedy przybiera różnorodne formy. Ważna jest nie tylko regularna, aktywna rozmowa, ale także słuchanie oraz czytanie. Oprócz częstych rozmów poprzez kamerki internetowe, warto okazjonalnie napisać dziecku wiadomość oraz okolicznościową kartę. Pocztówki z różnych miejsc w kraju są o tyle ciekawe, że oprócz wiadomości od Dziadków, możecie pokazywać wnukowi Waszą okolicę oraz regionalne atrakcje. Na pewno będzie to dla niego pamiątka na lata, szczególnie, że współcześnie odchodzi się już od tej formy komunikacji.

Kupuj mu upominki uczące języka polskiego

Kupując dziecku prezenty lub upominki bez okazji, dbaj o to, aby niektóre z nich nawiązywały do nauki języka polskiego. Na rynku coraz częściej pojawiają się dwujęzyczne książeczki, bajki, kolorowanki oraz interaktywne zabawki. Dziecko najlepiej uczy się przez zabawę i wtedy też najwięcej zapamiętuje. Oprócz zabawek i książeczek możesz także postawić na ubranka z polskimi napisami, które także mogą przyczynić się do lepszego zapamiętywania i kojarzenia słów w ojczystym języku Dziadków.

Zachęcaj do wspólnego spędzania czasu

Nawet jeśli dziecko ma problemy z komunikacją w języku polskim i czasem trudno Wam się dogadać, zachęcaj wnuka do dłuższych odwiedzin w czasie ferii i wakacji. Z pewnością na początku obecność rodzica będzie niezbędna w celu sprawnego porozumiewania się, jednak z czasem dziecko na pewno nauczy się podstawowych zwrotów i rozmowa z nim będzie znacznie łatwiejsza. Dłuższy pobyt w polskojęzycznym środowisku sprzyja nauce języka polskiego i bardzo ułatwia przyswajanie nowych słów.

Wakacje i ferie to świetna okazja dla Wnuka, aby poznać rodzinne strony jednego z rodziców, spotkać się z Dziadkami i także zawrzeć nowe znajomości. Obcowanie z inną niż codzienna kulturą jest dla dziecka nie tylko ciekawe, ale również rozwijające.

Lata mijają, a wnuk nadal nie mówi po polsku?

Czasem mimo szczerych chęci i bardzo kreatywnych sposobów na nauczenie wnuka języka polskiego, bywa tak, że dziecko jest wyjątkowo oporne a nasze próby. Szczególnie problematyczni mogą być starsi wnukowie, którym nauka języka przychodzi trudniej niż małym dzieciom. Co zatem możecie zrobić w takiej sytuacji?

Jak obejść barierę językową, aby móc komunikować się z wnukiem niemówiącym po polsku?

  • Tłumacze online - codzienną komunikację z pewnością ułatwią translatory dostępne w sieci, dzięki którym możecie tłumaczyć nawet całe zdania na dowolne języki. Są one bardzo łatwo dostępne, ich obsługa jest intuicyjna i co więcej, wiele z nich jest darmowych. Nawet podstawowy tłumacz dostępny w Google oferuje nie tylko tłumaczenie tekstu, ale daje także możliwość odsłuchania przetłumaczonego słowa lub zdania. Dodatkową korzyścią płynącą z używania translatora jest to, że zarówno Wy, jak i wnuk, nabywacie podstawowych umiejętności korzystania z obcego dla siebie języka. Być może, po pewnym czasie będziecie lepiej rozumieć siebie nawzajem i używanie tego rodzaju programów nie będzie już konieczne.
  • Korespondencja elektroniczna - w związku z tym, że tłumaczenie rozmowy z wnukiem na żywo zajmuje trochę czasu lepszą formą komunikacji może okazać się korespondencja mailowa. Tłumaczenie całej wiadomości jest znacznie szybsze i łatwiejsze, więc na początku może być to najlepszy sposób na rozmowę z wnukami. Wymiana maili jest szczególnie dobrą formą komunikacji wtedy, kiedy Wasz kontakt jest okazjonalny, a wiadomości z wnukami wymieniacie raz na jakiś czas. Jeśli macie ze sobą kontakt codziennie, dużo lepiej sprawdzi się korespondencja poprzez Messenger’a lub Skype’a. Są to bardzo popularne komunikatory, które służą wymianie krótkich wiadomości.
  • Nauka języka obcego - nigdy nie jest za późno na naukę nowego języka. Jeśli tylko masz chęci i zapał możesz poznać podstawy obcego dla siebie słownictwa, które są niezbędne do komunikacji z Wnukiem. Wbrew pozorom nie jest to takie trudne, a narzędzia dostępne online wyposażone są w przystępne materiały, dzięki którym każdy, bez względu na wiek, poradzi sobie z nauką języka obcego. Oprócz nawiązania kontaktu z wnukiem znajomość popularnych i uniwersalnych języków takich jak angielski i niemiecki przyda Ci się także na wakacjach.

Kreatywność i chęci kluczem do sukcesu

Bez względu na wiek Wasz oraz wnuków, w nauce swobodnej i regularnej komunikacji kluczowe są kreatywność i chęci. W obecnych czasach istnieje wiele narzędzi ułatwiających zarówno naukę nowych języków, jak i komunikację pomiędzy osobami nieznającymi tego samego języka. Pierwszym krokiem, szczególnie kiedy dziecko jest jeszcze małe, powinna być próba nauczenia go języka ojczystego Dziadków i zachęcanie dziecka do porozumiewania się nim. Warto wzbudzić w dziecku ciekawość oraz wykorzystać to, że młody umysł bardzo szybko chłonie nowe wiadomości.

Pamiętajcie, że nawet jeśli nie uda się Wam wyzwolić w dziecku chęci nauki nowego języka, należy dbać o regularną komunikację i kontakt z wnukiem. Bez względu na kraj zamieszkania wnuków oraz język, jakim mówią, kontakt z Dziadkami jest bardzo ważny i należy dbać o to, aby był jak najczęstszy.

Problem z komunikacją z wnukiem - najczęściej zadawane pytania

  1. Moja wnuczka ma bardzo orientalny typ urody i dopiero od niedawna ma szansę poznawać język polski. Na placu zabaw dzieci widzą, że różni się od innych i często jej dokuczają. Brak swobody w mówieniu po polsku nie pomaga. Co mogę zrobić? Jak uniknąć takich stresujących dla dziecka sytuacji?

    Jeśli podobne sytuacje nagminnie się powtarzają, powinnaś przede wszystkim porozmawiać z rodzicami tych dzieci. Być może nie zdają sobie sprawy z zachowania ich pociech. Kolejnym krokiem, szczególnie jeśli mieszkasz w dużym mieście, może być znalezienie innego placu zabaw, na którym wnuczka być może poczuje się mniej wyobcowana. Kiedy będzie tam więcej dzieci w różnym wieku, dziewczynka na pewno lepiej odnajdzie się w towarzystwie i być może zawrze nowe znajomości.

  2. Wnuk od niedawna poznaje polski język. Nagle dziecko zaczęło mieszać obydwa języki mimo tego, że do tej pory, chłopiec płynnie posługiwał się swoim ojczystym. Czy powinien przestać uczyć się polskiego? Martwię się, żeby nie miał później problemów z komunikowaniem się z rówieśnikami.

    Mieszanie języków to naturalny etap nauki drugiego języka u dziecka dwujęzycznego. Dopóki nie trwa zbyt długo i nie występuje w każdym wypowiedzianym przez wnuka zdaniu, nie ma powodów do obaw. Wplatanie słów w nowym dla dziecka języku, do zdań wypowiadanych w języku, którego używa na co dzień, oznacza rosnącą świadomość językową i jest dobrym znakiem na początku nauki.

  3. Wnuk na czas utrwalania języka polskiego, którego podstawy już opanował przyjechał do nas na wakacje. Do tej pory sami opanowaliśmy komunikatywny poziom jego ojczystego języka i kiedy nie może sobie poradzić z polskim, rozmawiamy z nim w jego języku. Czy nasze zachowanie jest w tej sytuacji dobre? Czy może nie powinniśmy używać jego ojczystego języka?

    Kiedy dziecko uczy się nowego języka, bardzo naturalne jest, że zdarzą się sytuacje, kiedy nie będzie mógł znaleźć odpowiednich słów, aby wyrazić to, co chce powiedzieć. Mimo wszystko powinien próbować, aby w ten sposób jak najlepiej nauczyć się nowego sposobu komunikacji. Jeśli próbuje zastąpić niektóre słowa lub zdania językiem, który znacie, powinniście nakierować wnuka na to, co chce powiedzieć, używając języka polskiego. Wówczas szybciej przyswoi brakujące słowa i na pewno łatwiej będzie mu opanować swobodną komunikację.

  4. Wnuk na co dzień nie mieszka w Polsce, ale jego rodzice zdecydowali uczyć go podstaw języka polskiego. Jest jeszcze mały, niedawno zaczął poznawać pierwsze słowa i w związku z tym chcieliśmy mu kupić dwujęzyczne książeczki z obrazkami. Gdzie możemy dostać tego rodzaju egzemplarze i jakie sprawdzą się najlepiej w pierwszym kontakcie z językiem?

    Dla dziecka, które dopiero poznaje swoje pierwsze słowa w języku polskim, świetnie sprawdzą się obrazkowe książeczki ze słownictwem w dwóch językach. Na pewno znajdziesz je w większych księgarniach, a jeśli nie masz do nich dostępu, największy wybór zapewnią sklepy online. Wiele książeczek ma na okładce opisany poziom trudności oraz wiek dziecka, dla którego będą  one najbardziej odpowiednie.

Oceń ten artykuł:

Anna Setlak

Anna Setlak

Redaktorka i copywriterka, absolwentka Wydziału Humanistycznego KUL oraz Wydziału Politologii i Dziennikarstwa UMCS. Swoje doświadczenie lingwistyczne wykorzystuje w tworzeniu wartościowych treści, które przekazują wiedzę i tworzą fundament pozytywnych relacji.

Ostatnio dodane