Jak dziadkowie mogą wesprzeć dzieci podczas rozwodu rodziców?

Rozwód - jak pomóc wnukom w tym trudnym momencie?

Rozstanie rodziców i wyprowadzka jednego z nich z domu to dla dziecka wyjątkowo trudne przeżycie. Często w trakcie rozwodu, najmłodsi członkowie rodziny są świadkami kłótni oraz konfliktów, które naruszają poczucie bezpieczeństwa. Bez otrzymanego wsparcia i pomocy ze strony pozostałych członków rodziny, a czasem nawet specjalistów, mogą nie poradzić sobie w tym trudnym okresie. Sytuacje, jakich doświadcza dziecko w czasie rozwodu, mogą mieć również ogromny wpływ na jego późniejsze, dorosłe życie.

Jako najbliższe po rodzicach osoby w życiu dziecka możecie mieć duży udział w tym, jak przeżyje prawdopodobnie najtrudniejszy dotychczas okres. Musicie mieć na uwadze, że w sytuacji, kiedy rodzice się rozstają, to Wy tymczasowo pełnicie rolę spokojnej ostoi dla dziecka. W tym trudnym dla nich czasie musicie zatem zapewnić dziecku schronienie, w którym znajdzie spokój, zrozumienie oraz ukojenie.

Rozmawiaj z wnukiem, jeśli pyta - wyjaśniaj

Pierwsza rozmowa z dzieckiem na temat rozstania lub rozwodu to jeden z najtrudniejszych momentów, przez jaki przebrnąć muszą rodzice. Pamiętajcie, że to nie Wy powinniście informować dziecko o tak ważnej w jego życiu sytuacji. Nawet jeśli wiecie o rozwodzie wcześniej, musicie zachować to w tajemnicy. Może być to trudne szczególnie w przypadku starszych dzieci, jednak nadal to rolą rodziców pozostaje poinformować dzieci o nadchodzącej w ich życiu zmianie.

Nie oznacza to, że nie możecie z dzieckiem porozmawiać później. Warto taką rozmowę przeprowadzić i podkreślić wnukowi, że zawsze może na Was liczyć. Wbrew pozorom, proste słowa zapewniające o Waszej miłości i gotowości do rozmowy mogą być bardzo istotne dla zdezorientowanego dziecka. Często dzieci mogą szukać u Dziadków wyjaśnień całej sytuacji. Szczególnie po czasie, pragną dowiedzieć się, co było powodem takiej decyzji rodziców. Kiedy padnie takie pytanie, pamiętajcie, że nie powinniście dzielić się szczegółami dotyczącymi powodów rozstania rodziców. Warto wcześniej ustalić z nimi, co przekazali swoim dzieciom jako przyczyna rozwodu. Zwykle, warto ograniczyć się do stwierdzeń o różnicy poglądów lub charakterów.

Pamiętajcie, aby w rozmowie o rozstaniu rodziców podkreślić, że nie jest to sytuacja, która wpływa na ich miłość do dziecka. Zapewnijcie wnuka, że jest to związane wyłącznie z relacjami pomiędzy samymi rodzicami i zarówno mama, jak i tata nadal bardzo dziecko kochają i kochać będą. Podkreślcie, że czasem takie sytuacje się zdarzają i wynikają one z różnicy charakterów oraz sposobów na życie. Sposób rozmowy dostosujcie do wieku dziecka. Im jest ono młodsze, tym mniej rozumie, dlatego też powinniście mówić w sposób bardzo ogólny, skupiając się bardziej na uspokojeniu dziecka, niż na tłumaczeniu powodów rozstania.

Nie traktuj dziecka jak źródła informacji

Nie zawsze macie ze swoimi dziećmi wystarczająco dobry kontakt i często Wy sami nie wiecie dokładnie, co było przyczyną rozstania i jak wyglądają sprawy w domu. Jeśli tak jest, nigdy nie wypytujcie o to dziecka. Wnukowie mogą przychodzić do Was, aby uciec od trudnej sytuacji w domu. Zadając mu pytania o to, co się dokładnie dzieje, jak zachowuje się mama, co mówi tata, możecie sprawić, że cały dramat będzie przeżywać także u Was w domu.

Dziecko przeżywające rozwód rodziców nie powinno być również obarczane koniecznością przekazywania jakichkolwiek wiadomości mamie lub tacie, które mają związek z rozwodem. Jeśli chcesz przekazać swoim dzieciom coś, co związane jest z tematem rozwodu, najlepiej zrobić to osobiście lub przez telefon.

Traktujcie Wasz dom, jako miejsce schronienia dla dziecka. Jeśli wnuk nie porusza tematu rozwodu i nie chce o tym rozmawiać, uszanujcie to. Nie prowokujcie go do rozpamiętywania na pewno stresujących dla niego przeżyć. Dziecko powinno mieć możliwość ucieczki od trudnej dla niego rzeczywistości. Jeśli nie znajdzie jej w domu Dziadków, czując się osaczonym całą sytuacją, może szukać tej możliwości gdzie indziej, np. w używkach lub nieodpowiednim towarzystwie.

Zawsze wyrażaj się o rodzicach dziecka w pozytywny sposób

Bez względu na to, jaka jest Twoja personalna opinia o przyczynach rozwodu oraz kto poniósł największą winę, nigdy nie wspominaj o tym przy dziecku. Dla wnuka każde z rodziców powinno być jednakowo równe. W tak trudnym dla niego czasie, jakim jest rozwód, kluczowa jest dla niego świadomość, że jest kochane tak samo przez każde z rodziców.

Największa wątpliwość, jaka pojawia się w umyśle dziecka w czasie rozwodu, to czy tata lub mama odchodzi także od niego. Czy skoro tata przestał kochać mamę, oznacza to, że jego też już nie kocha? Najważniejsza rola dorosłych, w tym szczególnie Dziadków, jest uświadomienie dziecka, że rozwód dotyczy wyłącznie rodziców. W rozmowach należy podkreślać, że zarówno mama, jak i tata zawsze będą kochać swoje dziecko, bez względu na to, co wydarzało się między nimi.

Aby zbudować w dziecku zaufanie do obydwojga rodziców oraz pewność co do ich miłości do niego, starajcie się w jego obecności wyrażać się wyłącznie pozytywnie zarówno o mamie, jak i o tacie. Nigdy nie krytykujcie określonych sytuacji, cech charakteru oraz nie obwiniajcie żadnej strony o rozwód. To może odbić się negatywnie na dziecku i dodatkowo spotęgować jego przygnębienie związane z rozstaniem rodziców.

Zapewniaj wnukowi schronienie i spokój

Szczególnie w początkowym okresie rozwodu, dziecku bardzo trudno odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Wyprowadzka jednego z rodziców z domu na pewno oznacza nowy harmonogram dnia oraz nowy podział obowiązków. Jego codzienność ulega gwałtownej zmianie, a przyzwyczajenie się do niej zajmuje sporo czasu.

W tym okresie dom Dziadków i codzienność, która pozostała w nim niezmienna, są bardzo istotne dla dziecka. Kiedy wnuk Was odwiedza, starajcie się, aby wszystko przebiegało tak jak zawsze. Nic tak pozytywnie nie działa na dziecko w tym czasie, jak znajomy zapach szarlotki upieczonej przez babcię oraz odgłos rąbania drewna dochodzący z pobliskiej szopy. Szczególnie na samym początku rozwodu, nie starajcie się znajdować dziecku wyszukanych rozrywek, które mogą zająć jego myśli. Na pewno bardziej doceni czas spędzany wspólnie w znajomy sposób, w domu, który kojarzy mu się wyłącznie pozytywnie.

Bądź cierpliwy i wyrozumiały

Musicie mieć na uwadze, że to co, dzieje się w umyśle dziecka w tak trudnym dla niego okresie wykracza poza typowe zmartwienia zarezerwowane dla codzienności i rozwoju dziecka w określonym wieku. Z tego względu, może objawiać się to niestandardowym zachowaniem, który może przerodzić się w bunt, zamknięcie w sobie lub inne niepokojące zachowania.

Jako Dziadkowie, którzy stale obserwują dziecko i widzą zmianę w jego dotychczasowym zachowaniu, pamiętajcie o tym, aby dać mu przestrzeń i czas na poradzenie sobie z tą sytuacją. Może być to szczególnie widoczne u starszych dzieci i na pewno jest na początku wyjątkowo trudne, jednak w tym czasie warto okazać dziecku nieco więcej cierpliwości i wyrozumiałości.

Pamiętajcie, że kiedy niestandardowe zachowanie nie ustaje, lub co więcej, przeradza się w niebezpieczne dla dziecka sytuacje, należy natychmiast reagować. Bardzo dużym błędem może być zlekceważenie alarmujących zachowań i wytłumaczenie ich rozwodem rodziców. Kiedy Twoja intuicja podpowiada Ci, że dziecko wyjątkowo przeżywa to, co się stało, a po określonym czasie nadal sobie z tym nie radzi, porozmawiaj z rodzicami dziecka. Być może konieczna będzie pomoc specjalisty.

Poszukajcie nowego hobby

Dziecko w czasie rozwodu bardzo często przytłoczone jest otaczającą go rzeczywistością. Zwykle w domu nie może zaznać spokoju, szczególnie w okresie bezpośrednio poprzedzającym rozstanie. Ciągłe kłótnie rodziców, rozmowy o podziale majątku oraz co najgorsze - dyskusje na temat praw do dzieci. Wbrew pozorom i zdrowemu rozsądkowi, te tematy bardzo często poruszane są w otoczeniu dzieci.

W tym trudnym czasie każde dziecko szuka ucieczki od przykrej dla niego codzienności. Jako Dziadkowie możecie zadbać o to, aby była to ucieczka w pozytywne zajęcie, które da dziecku radość i ukojenie od trudnych sytuacji. Jeśli do tej pory, dziecko nie miało jasno sprecyzowanych ulubionych czynności oraz nie znalazło jeszcze swojego hobby, można spróbować pomóc mu je odkryć.

Od czasu do czasu pokaż dziecku ciekawe zajęcia na przykład:

• jazda konno,
• jazda na łyżwach lub rolkach,
• gra w piłkę nożną lub
• kolekcjonowanie różnych przedmiotów.

Skutecznie angażujące zajęcie pozwoli mu oderwać się od nieprzyjemnych codziennych zdarzeń i skupić swoje myśli na czymś innym.

Dziadkowie - nowy wzór dla dziecka

Zwykle dzieci, szczególnie te starsze, wyobrażając sobie swoje przyszłe życie, wzorują się na swoich rodzicach. Podświadomie dążą do tego, aby ich przyszła rodzina skupiała najlepsze cechy ich własnych rodziców. Po rozwodzie rodziców dziecko jest bardzo zagubione i często sytuacje, jakich doświadczyło, mogą mieć ogromny wpływ na jego późniejsze, dorosłe życie.

Jako Dziadkowie, macie bardzo duży udział w tym, aby dostarczyć mu odpowiednich wzorców. Dziecko, które doświadczyło rozwodu rodziców, może mieć bardzo zaburzony obraz małżeństwa i modelu rodziny, a to może odbić się bardzo negatywnie na jego późniejszych kontaktach. Musicie pamiętać, że w momencie rozwodu rodziców to Wy powinniście dać przykład i dowód na to, że przypadek mamy i taty dziecka był wyjątkiem, a nie regułą.

Pamiętajcie, by swoim zachowaniem podkreślać, że rodzina może być trwała, a w małżeństwie ważny jest szacunek i zrozumienie drugiego człowieka. Może się okazać, że to właśnie z Was będzie czerpać nastoletnie dziecko, wyobrażając sobie swoją własną rodzinę, jaką w przyszłości założy. Warto zatem sprawić, aby miało dobry wzór do naśladowania.

Pomoc dziecku w czasie rozwodu - problemy jakie możesz napotkać

1. Dziecko spędzając czas u nas w domu, nie chce nigdzie wychodzić. Cały czas ogląda telewizje albo zamyka się samo w pokoju. Co powinnam zrobić, aby to zmienić?

   Jeśli taka sytuacja ma miejsce zaraz po otrzymaniu wiadomości o rozwodzie lub rozstaniu rodziców, daj dziecku czas. Na pewno potrzebuje go na oswojenie się z tą sytuacją. Później, stopniowo angażuj dziecko w przyjemne czynności domowe. Poproś o pomoc w ogrodzie lub kuchni - w ten sposób dziecko poczuje, że jest potrzebne i jednocześnie nie będzie miało wrażenia, że próbujesz specjalnie znaleźć mu rozrywkę.

2. Wnuk po wizycie u nas, nie chce wracać do domu. Kiedy przyjeżdża po niego jedno z rodziców, krzyczy i płacze. Czy dobrym pomysłem jest, aby został u nas na kilka dni?

   Może mieć to związek z tym, że dom kojarzy mu się w tym momencie źle i nie czuje się tam bezpiecznie. Mimo wszystko dziecko nie powinno zostawać u Was dłużej niż na kilka dni w czasie ferii i wakacji lub weekend. Jeśli sytuacje się powtarzają, porozmawiaj z rodzicami. Powinni oni zaaranżować wspólnie spędzony czas w domu dziecka tak, aby czekały tam na niego przyjemne atrakcje.

3. Od rozwodu minęło już pół roku, a dziecko nagle zaczęło zadawać pytania o to, czy jego rodzice jeszcze kiedyś będą razem. Jak wytłumaczyć mu, że nigdy tak się nie stanie?

   Przede wszystkim spróbuj zrozumieć skąd u dziecka takie myśli. Może jedno z rodziców coraz częściej pojawia się w domu? Jeśli tak, powinnaś porozmawiać z mamą lub tatą wnuka i uświadomić jakiego rodzaju pytania pojawiają się w jego głowie. Jednocześnie, po upewnieniu się, że żadna zmiana nie nastąpiła w życiu rodziców dziecka, możesz porozmawiać z wnukiem o tym, czym jest rozwód i do czego prowadzi. Być może dziecko nie zdaje sobie z tego sprawy i żyje w przeświadczeniu, że rozstanie rodziców jest tylko chwilowe.

4. Po rozwodzie rodziców wnuk obwinia ich o rozpad rodziny. Nie chce rozmawiać z żadnym z nich. Chciałabym, aby sytuacja uległa zmianie, szczególnie że o swoich problemach rozmawia tylko z nami. Jak mogę z nim porozmawiać?

   Spróbuj wytłumaczyć wnukowi, że rozstania pomiędzy ludźmi się zdarzają i wcale nie oznacza to, że jego rodzice nigdy się nie kochali. Szczególnie jeśli dziecko jest starsze, możesz porozmawiać z nim o tym, jak różne sytuacje w życiu kształtują charakter i postawę życiową. Podkreśl, że często może okazać się, że zmiany, jakie zaszły w człowieku nie pozwalają mu tworzyć z drugą osobą udanego, szczęśliwego związku i rozwód w takiej sytuacji, jest jedynym korzystnym rozwiązaniem dla całej rodziny. W swojej rozmowie zaznacz, że to, że rodzice nie mogą być ze sobą, nie oznacza, że to dotyczy także ich dziecka.